Viagra ve diğer cinsel bozukluk ilaçlarının tıp dünyasında kullanılmaya başlanması cinsellik açısından gerçekten bir devrim yaratmıştı. Belirli sorunlardan dolayı veya yaşa bağlı ereksiyon problemi yaşayan kişiler, artık bu soruna boyun eğmeden gerekli ilaç ve tedavilerle mutlu bir cinsel hayat yaşayabiliyorlardı.

Ancak ereksiyon problemi yaşayanlara verilen bu ilaçlar bazı kişilere bütüncül bir çözüm sunamıyor. Diğer yandan kalp-damar hastalıkları ve tansiyon gibi sorunları olan insanlara reçete edilemiyorlar.^[1] Bu nedenle Viagra gibi erektil disfonksiyonu iyileştiren ilaçlardan yararlanamayan insanlar için karpuz yemek doğal ve iyi bir çözüm olabilir!

Doğada neredeyse hiçbir olgu, son haliyle, birdenbire var olmaz. Her zaman daha eski, daha basit, daha başka nedenlerle var olan unsurların dönüşümüyle yeni yapıların geliştiğini görürüz. İnsanı "insan" yapan en sıra dışı unsurlardan biri gibi gözüken mizah ve espri anlayışı da bundan muaf değildir. Mizahın yazılı kökenlerini, profesyonel "jestçilerin" ve "şaka kitapları"nın olduğu Antik Yunan'a kadar takip etmek mümkündür. Hatta MÖ 460'ta doğmuş olan Demokritos, "gülen filozof" olarak anılırdı; çünkü oldukça espritüel biriydi ve çağdaşlarının "aptallıklarına" gülmesiyle bilinirdi.^[1] Ama mizahın kökenleri orada durmaz. Avustralya Aborijinleri'ne yönelik antropolojik çalışmalar, mizahın Homo sapiens içindeki kökenlerinin en az 35.000 yıllık olduğunu düşündürmektedir. Fakat karşılaştırmalı etoloji (hayvan davranışları) çalışmalarından gelen veriler, mizahın davranışsal kökenlerini Homo sapiens türünden çok daha öncesine, günümüzden yaklaşık 16-10 milyon yıl öncesine dayanıyor olabileceğini göstermektedir.^[2][3]

Mizahın evrimsel kökenlerini anlamak için, onun davranışsal öncülleri ile davranışsal ardıllarını incelemek gerekmektedir: Espri ve şaka gibi tüm bileşenleriyle bir arada değerlendirilebilecek olan "mizah" kavramının öncülü; sözlerle veya davranışlarla icra edilen soyut bir oyundur. Mizahın kalbinde yer alan espri veya şakanın kendisi, birbiriyle bağdaşmaz gibi gözüken unsurları barındıran bir bağlama veya bağlamlara sahiptir. Çözümlenmesi gereken bir bilinmezi barındırır (size anlatılmaya yeni başlanan bir fıkrayı düşünün) veya sıra dışı bir fiziksel davranışı barındırır (bir "eşek şakası"nı düşünün). Bu bilinmezlik ve bağdaşmazlık, kişide psikolojik bir gerilime neden olur. Ancak mizahın az önce tanımladığımız oyuncu doğası içerisinde, esas mesaj (İng: "punchline") verildiğinde ve espri patlatıldığında veya fiziksel şaka sonlandığında, bağdaşmaz bağlam da çözüme kavuşur ve şakanın hedefindeki kişi, gerilimin ortadan kalkmasıyla genellikle güler veya kahkahaya tutulur. İşte bu duygusal iniş çıkışlar, sosyal hayvan türlerini birbirine bağlayan önemli bir davranış kalıbına karşılık gelir. Dolayısıyla mizahın kökenlerinin sırları, insan-harici sosyal hayvanlardaki oyun, mizah algısı ve kahkaha davranışlarında yatar. Bu yazımızda, bu faktörlere, bunların evrimine ve modern mizah ile ilişkisine bir bakış atacağız.

Hepimizin bildiği, bir yandan sevip bir yandan nefret ettiğimiz standart ders kitaplarının bazı eksikleri vardır. Bence bu kitaplar, bazı temel fizik konularını aşırı derecede basite indirgemeye çalışırken, ciddi kavram karmaşalarına yol açıyor ve inanması güç hikayeler anlatıyor. Bu görüşümü desteklemek için, bir batarya ve ampul ile örneklenen basit devreleri seçiyorum; bundan daha basit bir devre bulabilir miyiz ki? Bu örneği, tüm lise ve çoğu üniversite seviye ders kitaplarının iyice ortaya koyamadığı önemli fizik kurallarını keşfetmek için ve bu kitaplarla çalışmaktan kaynaklanan kavram karmaşalarını meydana çıkarmak için kullanacağım.

Bu makalede 4 ana kısım olacak: 1. Kısım: Problemi size tanıtma. 2. Kısım: Enerji transferiyle alakalı kavram karmaşasına göz atma ve daha iyi bir modelin hızlı özeti. 3. ve 4. kısımlarda ise basit fiziğin detayına ineceğiz ve alternatif modeli, ilkeleri daha detaylıca uygulayarak savunacağız. Probleme genel bir bakış ve sonuç için sadece 1. ve 2. kısımları okumanız yeterli.

Bilim insanları son kırk yıldır, gitgide karmaşıklaşan modellerle iklim değişikliğinin geleceğini yansıtmaya çalışıyorlar.

Atmosfer fiziği ve biyojeokimya (yer dirim kimyası) kullanarak oluşturulan bu modeller Dünya'nın iklimini ve gelecekte iklimin nasıl değişeceğini anlamamızda çok önemli bir rol oynuyor.

Evrimsel yaklaşım, sosyal ve bilişsel bilimlerde birçok yeni keşfe yol açtı.^[1] Ayrıca, insan zihninin zaten bilinen ancak açıklanamayan yanlarına da ışık tutuyor:

Kaygılar, bizi tehlikelere karşı uyardığından yararlıdır. Ancak kaygılarımız gereğinden fazla ve bazen yersiz ortaya çıkıyor gibi görünüyor. Neden kaygıya bu kadar eğilimliyiz?

Elmas yağmuru, dev buz gezegenlerinde gerçekleşen egzotik bir yağış tipidir. Üzerine uzun zamandır varsayımlarda bulunulan bu yağış tipi, sanılandan çok daha yaygın bir fenomen olabilir. Daha önce gerçekleştirilen bir deneyde araştırmacılar, buz devleri Neptün ve Uranüs'ün derinliklerinde bulunan aşırı sıcaklıkları ve basınçları kopyalamışlardı.^[2] Bu deney sonucunda, ilk defa, elmas yağmurlarını oluşurken gözlemlemişlerdi.^[1]

ABD Enerji Bakanlığı'nın SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı'ndaki bilim insanları ve çalışma arkadaşları, bu süreci Neptün ve Uranüs'ün kimyasal yapısına oldukça benzeyen yeni bir materyalde incelediler. Ekip, oksijenin varlığının, elmasların çeşitli koşullarda ve daha fazla gezegende oluşmalarını sağladığını keşfetti. Bu durum, elmas oluşumunu daha mümkün kılıyordu.

Eleonora Gullone'un Palgrave Macmillan Hayvan Etiği Serisinin bir parçası olarak yayınlanan Hayvan Zulmü, Antisosyal Davranış ve Saldırganlık: Bağlantıdan Daha Fazlası adlı kitabı, farklı istismar türlerini bağlayan güçlü empirik kanıtların olduğunu gösteriyor. Günümüzde, hayvanlara ve insanlara yönelik davranışlar arasında büyük bir bağ olduğu düşünülüyor. Bu kitap ise hayvanlara ve insanlara olan istismar türleri arasındaki ilişki konusunda, birçok okuyucumuzun ilgisini çekebilecek oldukça kapsamlı bir kaynak.

Melbourne'daki Monash Üniversitesi Psikoloji Bölümünde Doçent Doktor olan Eleonora Gullone, kitabını çok sayıda akademik araştırmayla destekliyor. Bu yaklaşım, hayvan istismarı ve antisosyal davranış arasındaki bağ konusunda bildiklerimizi ve bilmediklerimizi analiz edebilmemizi sağlıyor. Aradaki bağlantı, kişiler arası şiddetin sıklıkla hayvanlara şiddet ile birlikte veya birbirini takip ederek meydana geldiğini ve bunu bize gösterebilecek işaretleri de görmezden geldiğimizi anlatmaktadır.