Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Örümcekler Ağlarını Nasıl Yapar?

Örümcekler Ağlarını Nasıl Yapar? Meltem Çetin Sever
Avrupa bahçe örümceği (Araneus diadematus)
3 dakika
37,844
Tüm Reklamları Kapat

Örümcekler; kimilerimizin korkulu rüyası, kimilerimizin ise 8 bacaklı küçük dostlarıdır. Korksak da korkmasak da örümcekleri ve yaptıkları ağları büyük bir merakla gözlemleriz ve arkasında yatan bilimsel olguyu öğrenmek isteriz. Öncelikle örümcekleri böcek olarak sınıflandırmaktan vazgeçmek gerekir. Örümcekler ve böcekler eklem bacaklılardır fakat farklı alt sınıflarda yer alırlar. Ayrıca böcekler 6 bacaklı, örümcekler 8 bacaklıdır.

Örümcek ağları bilim insanlarının da uzun süre merak konusu olmuştur. Danimarkalı bilim insanları 10 Şubat 2014’te Nature dergisinde online olarak yayınladıkları makalelerinde örümcek ağında kullanılan ipeğin kimyasını açıkladılar. Makalenin yazarlarından biri olan ve Danimarka'nın Aarhus Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünden Prof. Daniel Otzen şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

‘’Örümcek, vücudunda depoladığı yoğun kıvamlı bir sıvı sayesinde çelikten bile daha güçlü bir ürün elde ediyor. Bu durum, oldukça şaşırtıcı ve doğanın ne kadar büyüleyici olduğunu kanıtlıyor.’’

Örümcek Ağının Kimyası

Örümceklerin ürettiği sıvı esasen proteinlerden oluşan jel benzeri ipeksi bir sıvıdır ve örümceğin karın bölgesinde bulunan ‘ipek bezi’ olarak adlandırılan bölgede depolanır. Örümcekler ağ yapmak istediklerinde bu sıvıyı karınlarının altındaki küçük deliklerden çıkarırlar ve bu sıvıyı bacaklarının yardımıyla ip haline getirirler.

Daha önce yapılan bir araştırmaya göre, örümceklerin ördüğü ipek ağının kendi içlerinde ürettikleri sıvı ipekten daha asidik olduğu açıklanmıştı. İpek ağının daha asidik olması daha çok proton içerdiği anlamına geliyor. Otzen’e göre bu protonlar, proteinlerin birbirine yapışmasını sağladığından sıvı ipeğin ipek liflerine dönüştürülmesi süreci için gereklidir. Bu olay sıvı ipeğin örümcek ağına dönüşmesini sağlar. Otzen, yeni bulgularla birlikte bilim insanlarının bu materyali sentetik olarak üretmeye yaklaştığına inanıyor ve şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Örümceklerin ipek liflerini nasıl ürettikleri hakkında ne kadar çok şey öğrenirsek onları pratik olarak taklit edebiliriz. Bu çalışma ile süreci anlamada büyük yol kat ettik.

Örümcek Ağı Çeşitleri

Dairesel Sarmallı Ağ

Örümcekler ağlarını yapmaya arka bacaklarıyla karınlarına bastırarak ipeksi sıvının akmasını sağlayarak başlarlar. Akan sıvı herhangi bir yere yapıştıktan sonra ağlarını örmeye başlarlar. Çoğumuzun aşina olduğu örümcek ağı modeli aşağıdaki gibi dairesel sarmallı olandır (orb web). Örümcekler bu ağı yaparken ilk önce ağlarının dış çevresini hazırlayıp sonra dıştan içe doğru uzanan iplikleri örerler. Daha sonra orta bölümden başlayıp dairesel sarmallar oluşturarak örmeye devam ederler. Bu ağ ile örümcekler bir günde onlarca böcek yakalayabilirler.

Dairesel sarmallı ağ çizimi.
Dairesel sarmallı ağ çizimi.
Rachel Diaz-Bastin

Karmaşık Ağ

Bazı örümcekler aşağıdaki şekildeki gibi karmaşık ağlar örerler (tangle web). Gördüğünüz gibi ağ karmaşıktır ve belirli bir şekli yoktur. Bu ağı yapan örümceklerin amacı böcekleri ağın ortasına düşürüp dolamaktır.

Karmaşık Ağ Çizimi
Karmaşık Ağ Çizimi
Rachel Diaz-Bastin

Yün Ağı

Başka bir ağ modeli ise aşağıdaki gibi yüne benzeyen bir ağ modelidir (woolly web). Yünlü ağlar, şekil açısından değil de içeriği açısından özeldir. Bu ağları oluşturan yapışkan ipek, elektrostatik olarak yüklü ipek nanofiberlerden oluşur.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Yün Ağ Çizimi
Yün Ağ Çizimi
Rachel Diaz-Bastin

Tabakalı Ağ

Bir diğer ağ modeli ise aşağıdaki gibi tabakalı ağlardan oluşur (sheet web). Bu ağlar ölümcül bir hamak gibi davranır; bir böcek bu ipliklerden birine girdiğinde, örümcek pusuya yattığı yerden çıkar ve avını yakalar. Bu ağ normalde kalıcıdır ve düzenli olarak onarılır.

Tabakalı Ağ Çizimi
Tabakalı Ağ Çizimi
Rachel Diaz-Bastin

Huni Ağı

Son olarak huniye benzeyen bir ağ modelidir (funnel web). Örümcekler huni ağlarını pek çok amaç için kullanır; avından saklanmak için, yumurtalarını saklamak için veya çiftleşme zamanını beklemek için.

Huni Ağ Çizimi
Huni Ağ Çizimi
Rachel Diaz-Bastin

Bir tabaka huninin dışına kadar uzanır ve örümcek avını yakalamak için yaylı ağın titreşmesini bekler ve sonrası malum...

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
26
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 24
  • Tebrikler! 14
  • Muhteşem! 9
  • Bilim Budur! 7
  • Umut Verici! 6
  • İnanılmaz 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Korkutucu! 3
  • Güldürdü 2
  • İğrenç! 2
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • N. Kronqvist, et al. (2020). Sequential Ph-Driven Dimerization And Stabilization Of The N-Terminal Domain Enables Rapid Spider Silk Formation. Nature, sf: 3254 (2014). | Arşiv Bağlantısı
  • A. Hawkes. Here We Go A-Spidering. (29 Eylül 2015). Alındığı Tarih: 5 Mart 2020. Alındığı Yer: BayNature | Arşiv Bağlantısı
  • A. Abildlund. How Spiders Weave Their Webs. (26 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 5 Mart 2020. Alındığı Yer: Science Nordic | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 15:16:21 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5301

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Ç. Sever, et al. Örümcekler Ağlarını Nasıl Yapar?. (8 Ocak 2018). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5301
Sever, M. Ç., Özdil, A. Ş. (2018, January 08). Örümcekler Ağlarını Nasıl Yapar?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/5301
M. Ç. Sever, et al. “Örümcekler Ağlarını Nasıl Yapar?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 08 Jan. 2018, https://evrimagaci.org/s/5301.
Sever, Meltem Çetin. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Örümcekler Ağlarını Nasıl Yapar?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, January 08, 2018. https://evrimagaci.org/s/5301.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close