Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Genetik Hatalar Sayesinde Evrimsel Tarihi Aydınlatabiliriz!

Genetik Hatalar Sayesinde Evrimsel Tarihi Aydınlatabiliriz!
3 dakika
1,353
Tüm Reklamları Kapat

Bilim camiası içerisinde sıklıkla duymanız mümkündür: Türlerin genetik haritalarına bakarak evrimsel geçmişlerinin çıkarılması ve birbirleriyle olan akrabalık ilişkilerinin belirlenmesi... Şempanzelerle genlerimizin %98,77 oranında benzer olması ama bir pirinç bitkisiyle bu oranın %60'lara kadar düşmesi, bir bakteriyle ise %2-3 arasına kadar gerilemesi... Bu sayıların hiçbiri uydurma değil! Bunlar, üzerinde sayısız farklı araştırma grubunun çalıştığı ve milyonlarca nükleotitin bilgisayar programları aracılığıyla taranması ve haftalar/aylar süren analizleri sonucunda ortaya konulan gerçeklerdir.

Üstelik evrimsel biyolojinin gücü, biraz da bu analizlerde saklıdır: Genlere bakmaksızın, başka yöntemlerle (morfolojik analizler, fosil kayıtları, fizyolojik incelemeler, vs.) geliştirdiğimiz evrim ağaçları, genetik analizlerle kontrol edildiğinde %100'e yakın bir başarıyla evrimsel biyolojinin doğru sonuçlar verdiğini görürüz. Yani evrim bir gerçektir ve bu gerçek, genlerimizde de net bir şekilde görülmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Türler arası genetik benzerlikten bahsederken, gerçek bir "benzerlik"ten söz ederiz. Genlerimizin kodladığı ve bizi "biz" yapan bütün özelliklerimizi kazandıran proteinlere ve onların yapıtaşı olan aminoasitlere baktığımızda, sadece 5 nükleotitin (adenin, timin, guanin, sitozin ve urasil) bütün genetik özelliklerimizi belirlediğini görürüz.

Aslında teorik olarak bu evrimsel bir dezavantajdır. Genomların birbirinden farklı “alfabeler” kullanılarak yazılması mümkün olsaydı, bir diğer deyişle bu canlıların “ayrı ayrı yaratılmış olması” onlara büyük bir avantaj sağlardı. Örneğin eğer ki şempanzelerle biz insanların genetik kodları bu kadar benzer olmasaydı, onların sahip olduğu SIV (maymun bağışıklık yetmezliği virüsü) bize bulaşarak AIDS'e neden olan HIV’e (insan bağışıklık yetmezliği virüsü) asla evrimleşemezdi. Fakat durum bu değil! Türler ayrı ayrı yaratılmış değiller.

Tüm Reklamları Kapat

Peki madem ki mantıklı bir canlılık tasarımında alternatif genetik planlar olması gerekirken, türlerin her birinin (istisnasız olarak her birinin!) genetik kodları neden birbiriyle aynı temele dayanır ve nasıl bu kadar benzerdir? 

Sorunun tek bir bilimsel cevabı vardır: Tüm bu türler, genetik kodlarını ortak bir atadan almışlardır ve evrimsel süreçler tıpkı doğanın kendisi gibi kusursuz ve bilinçli olmadığı için, her bir canlının kendine özgü, diğer hiçbirinde bulunmayan genetik yapılar geliştirmesi mümkün olamamıştır. Yani bizler, atalarımızın torunu olan türleriz ve dolayısıyla onların genlerini taşımaktayız.

Genler arası benzerliği yakın kuzenlerimizle gördüğümüz en net örnekler, bu örnekleri keşfetmeden önce kurduğumuz evrim ağaçlarına tamamen uygun bir biçimde ortak genetik hataların yakın akrabalarda bulunmasıdır. Yani öngördüğümüz evrimsel akrabalıklar, her nereden türlere yaklaşırsak yaklaşalım, %100 doğruluk göstermektedir. Örneğin insanın 17. kromozomunda bulunan genetik bir hatanın yakın kuzenlerimizde de birebir aynı yerde görünmesi; ancak uzak kuzenlerimize gittikçe bu hatanın görülmemeye başlaması, evrimin en güzel kanıtlarından biridir. Her birimizin genlerinde bulunan hatalar, evrimin gerçekliğini net bir şekilde bizlere haykırmaktadır!

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Paylaşılan genetik hataların evrimsel ilişkisini şuna benzetebiliriz: Bir sınavda kopya çeken kişileri yakalamaya çalıştığınızı varsayalım (ve ne sınavda, ne de kopya tespitinde teknolojiden hiçbir biçimde faydalanma imkanı olmasın). Eğer ki yan yana oturan A ve B kişileri, aynı sorulara, benzer doğrulukta cevaplar veriyorlarsa, bu bize pek bir bilgi vermez. Çünkü ikisi de çalışmış ve sorulara doğru cevaplar vermiş olabilir. Ancak eğer ki A, B'nin yanında oturuyorsa ve sınav sorularındaki hatalı cevapları %100 aynıysa… İşte bu bizi şüphelendirir. Dolayısıyla genlerdeki doğru parçaların benzerliklerinden çok, bu genlerdeki ortak hatalar, evrimsel süreci doğrulamak için kullanılabilir ve şimdiye kadarki tüm denemeler, evrimsel biyolojinin tartışmasız zaferiyle sonuçlanmıştır. 

Evrimsel biyolojinin bize birçok farklı daldan sunduğu bir gerçek olan şempanze-insan yakın akrabalığı fikrinden yola çıkan Marcel Keller ve ekip arkadaşları, şempanzeler, onların en yakın akrabası olan bonobolar, goriller, orangutanlar ve bazı diğer primatlar üzerinde de bu genleri incelediler. Tam da tahmin edildiği gibi, en yakın kuzenlerimizde ve bonobolarda (ki onlar da bize şempanzelerle aynı yakınlıktadır) birebir aynı genetik hatalar keşfedildi. Bu tekrarların bizdekiyle tıpatıp aynı sorunlara neden olduğu tespit edildi. Ancak gorillere, orangutanlara ve daha uzak primatlara gidildiğinde, bu hataların giderek azaldığı ve nihayetinde kaybolduğu görüldü.

Bu da, evrimsel biyolojinin şimdiye kadar tespit edilen yüz milyonlarca farklı ispatından biri olarak bilimsel kayıtlara geçti. Bizler, şempanze ve bonobolarla çok yakın, goriller ve orangutanlarla giderek uzaklaşan miktarlarda yakın akrabayız. Şempanzeler kardeşimiz gibi, goriller dayıoğlu gibi, orangutanlar ise babamızın teyzesinin torunları gibi… 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
23
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • Bilim Budur! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • İnanılmaz 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 10:06:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4505

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Genetik Hatalar Sayesinde Evrimsel Tarihi Aydınlatabiliriz!. (17 Ağustos 2016). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4505
Bakırcı, Ç. M. (2016, August 17). Genetik Hatalar Sayesinde Evrimsel Tarihi Aydınlatabiliriz!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4505
Ç. M. Bakırcı. “Genetik Hatalar Sayesinde Evrimsel Tarihi Aydınlatabiliriz!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 17 Aug. 2016, https://evrimagaci.org/s/4505.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Genetik Hatalar Sayesinde Evrimsel Tarihi Aydınlatabiliriz!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 17, 2016. https://evrimagaci.org/s/4505.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close