Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), önlenebilir ve tedavi edilebilir bir ilerleyici akciğer hastalığı türüdür. KOAH, uzun süreli solunum semptomları ve hava akımı kısıtlılığı ile karakterizedir.^[1] Ana semptomlar, mukus üretebilen veya üretmeyen nefes darlığı ve öksürüktür.^[1] KOAH, yürüme veya giyinme gibi günlük aktivitelerin zorlaşmasıyla giderek kötüleşir.^[2]

KOAH'ın en yaygın iki durumu amfizem ve kronik bronşittir ve bunlar, iki klasik KOAH fenotipidir.^[3] Amfizem, duvarları parçalanarak akciğer dokusunda kalıcı hasara neden olan genişlemiş hava boşlukları (alveoller) olarak tanımlanır. Kronik bronşit, iki yıl boyunca her yıl en az üç ay süren prodüktif öksürük olarak tanımlanır. Bu koşulların her ikisi de KOAH olarak sınıflandırılmadıklarında hava akımı sınırlaması olmaksızın mevcut olabilir. Amfizem, önemli sayıda insanda hava akımını sınırlayabilen ve hava akımı kısıtlaması olmaksızın var olabilen yapısal anormalliklerden sadece biridir.^[4][5] Kronik bronşit her zaman hava akımı kısıtlılığına yol açmaz ancak sigara içen genç erişkinlerde KOAH gelişme riski yüksektir.^[1] Geçmişte KOAH'ın birçok tanımı amfizem ve kronik bronşiti içeriyordu, ancak bunlar GOLD raporu tanımlarına hiçbir zaman dahil edilmedi.^[1] Amfizem ve kronik bronşit, KOAH'ın baskın fenotipleri olmaya devam etmektedir, ancak bunlar arasında sıklıkla örtüşme vardır ve bir dizi başka fenotip de tanımlanmıştır.^[3][6]

Uluslararası Matematik Olimpiyatı (IMO) üniversite öncesi öğrenciler için muhtemelen en prestijli yarışmadır. Her yıl dünyanın dört bir yanından gelen öğrenciler bronz, gümüş ve altın madalyalar için yarışıyor. Yakında yapay zeka programları da onlarla yarışabilir.

Ocak ayında Google DeepMind'dan Google DeepMind ve New York Üniversitesi'nden Trieu H. Trinh, Nature dergisinde AlphaGeometry adlı yeni bir yapay zeka programını tanıttı. Araştırmacılar, programın geçmiş Uluslararası Matematik Olimpiyatı'ndaki 30 geometri probleminden 25'ini çözebildiğini, bunun da insan altın madalya sahiplerininkine benzer bir başarı oranı olduğunu bildirdi. Yapay zeka ayrıca 2004 IMO'sunda uzmanların dikkatinden kaçan bir soruya daha genel bir çözüm buldu.

Mustafa Kemal Atatürk, ömrü boyunca yüzlerle ifade edilecek sayıda kitap okumuş, çok çeşitli konulara kafa yormuş, tarihsel açıdan olduğu kadar bireysel olarak da oldukça ilginç bir liderdir. Örneğin, Atatürk'ün ilgilendiği konular askeri stratejiler ve modern hukuk gibi konular olduğu gibi, geometri ve modern bilim gibi bambaşka içerikli konulardır da. Okuduğu kitaplar arasında bizler için en ilgi çekici olanı, evrimsel biyoloji ile ilgili olanlardır.

Evrimsel biyoloji 1920 ve 30'larda tam anlamıyla hız kazanmakta, matematiksel altyapısı keşfedilmekte, genetik ile bağlantısı ayrılmaz bir şekilde kurulmaktadır. Bu dönemde evrimsel biyoloji son derece ilgi çekici ve derinlemesine bir araştırma sahası olduğu gibi, aynı zamanda bilimsel camiaya var oluşun yegane bilimsel açıklaması olarak çoktan kabul görmüştür de..

En kısa tanımıyla evrim, popülasyon içi gen ve özellik dağılımlarının nesiller içerisindeki değişimidir. Bu tanımdaki her bir basamak, evrim için olmazsa olmazdır:

Bu tanımın dışladığı ve hesaba katmadığı birkaç unsur vardır. Bunları vurgulamak, evrime dair kavramları daha da netleştirecektir:

Biyolojik cinsiyet ile ilgili anatomik farklılıklar pelviste, halk arasındaki adıyla leğen kemiğinde kolayca ayırt edilebilmektedir. Erkek ve dişi Homo sapiens pelvisleri arasındaki yapısal farklılıklar, dişi pelvisi ile karşılaştırıldığında daha belirgin ve iyi işaretlenmiş kas ekleri ile birlikte daha büyük eklem yüzeyleri olan erkek pelvisinin daha kalın iskeleti ile ilgilidir.

Daha belirgin farklılıklar ise, elbette dişi pelvisinin doğuma uygun şekilde evrimleşmesinden kaynaklanmaktadır. Peki gerçekten öyle mi?

Futurama çizgi filminin “Benda Tutsağı” bölümünde bir profesörün anlattığı, zihin değiştiren bir hikaye anlatılıyor. Profesör Cavan bir vücut ister ve Amy güçlü, ince bir vücut ister, bu yüzden fikir alışverişinde bulunmaya karar verirler. Ancak daha sonra eski bedenlerine dönmek isterler ancak cihazdaki bir sorun onları engeller. Çünkü bu yapı aynı anda yalnızca iki kişinin fikrini değiştirmesine olanak tanıyacaktı. Böyle bir süreç bir robotun katılımıyla gerçekleşir. Artık psişik değişimler yaşayan 7 beden ve kendilerine ait zihinleri olmayan 9 beden vardı. Bu sorunu çözmek Ken Keeler’a kalmıştı. Keeler, bu yapıyı kullanan herhangi bir büyüklükteki grubun yalnızca 2 element ekleyerek orijinal durumuna dönebileceğini kanıtladı. Daha sonra bu kanıt Futurama teoremi veya Keeler teoremi olarak bilinmeye başlandı. Keeler kanıtlarını Futurama’nın bu bölümüyle ilişkilendirdi.

Eğer evren şu anda genişliyorsa, geçmişte daha küçük bir hacimde toplanmış olmalıdır. Bu sebeple, eğer zamanda yeterince geriye gidecek olursak çok yoğun ve çok sıcak bir ortamla karşılaşırız. Büyük Patlama modeline göre, evrenin hangi anında, hangi tür parçacık etkileşimlerinin gerçekleştiğini bilebiliyoruz. Şimdilik bir saniyeden bile daha kısa sürede gerçekleşen bu süreçleri bir kenara bırakalım ve evrenin birkaç yüz bin yıllık yaşına odaklanalım.

Evren 300.000 yıl yaşındayken, hâlâ oldukça sıcak bir durumdadır. Böyle bir ortamda fotonlar serbest bir şekilde hareket edemezler. Yani sürekli bir etkileşim halinde olduklarından ötürü, taşıdıkları bilgiyi sürekli olarak kaybederler. Bu şu demek: Eğer fotonlar serbest bir şekilde hareket edemiyorsa, buradan fotonlar yoluyla bir bilgi alamazsınız. Yani evrenin fotonlar için opak olduğu dönemini, fotonlar aracılığıyla göremiyoruz. Dolayısıyla Büyük Patlama anını görmek mümkün değildir. Çünkü bu andan itibaren ortaya çıkan fotonlar, aşırı yoğun ve sıcak ortamda çeşitli etkileşimlere girmişlerdir.

Joy Milne, hayatı boyu habersiz olduğu bir süper güce sahipti. Kendisinin bu gücü bilim insanlarının incelemek için can atacağı, şaşırtıcı ve biraz da korkutucu biyolojik bir hediyeydi. Aslında Joy, kocası Les Milne olmasaydı muhtemelen bunun hiç farkına varmayacaktı.

Lisede tanışan bu çiftten Les 17 yaşında bir yüzücüyken, Joy 16 yaşında yeni bir transferdi. Joy bir partide dans ettiğini ve eşinin kokusundan etkilendiğini hatırlıyor. Bu ikili üniversiteden sonra evlendiler ve sonsuza dek mutlu bir hayata doğru yola çıktılar. Les doktor, Joy ise hemşire oldu ve üç erkek çocukları oldu. Joy eşiyle çok iyi anlaştığını, çok nadiren tartıştıklarını söylüyor; Les ile her şey umduğu gibi olmuş. Ama bir gün, evliliklerinin 10. yılında, Les 31 yaşındayken Joy etkilendiği o kokunun değiştiğini fark etmiş... Les bunun ağır, iğrenç bir maya kokusu olduğunu söylüyor.

Tetis Okyanusunun kapanması ve ardından Tibet platosunun oluşması, Dünya tarihindeki en önemli tektonik olaylarından bir tanesidir. Hint yarımadasının olağandışı bir hızla kuzeye doğru sürüklenip de Asya ile nasıl birleştiği ise; tektonik, iklim ve ekosistemlerdeki küresel değişimlerin çözümlenmesinde esas bir problem olarak süregelmektedir.

Tetis Okyanusunun çift taraflı dalması (İng: "double subduction"), bu anormal birleşme hızını yorumlamada yol gösterici model olarak karşımıza çıkıyor. Ancak daha önce ne Himalaya ne de komşu bölgelerden bu modeli destekleyecek sağlam bir kanıt tespit edilmedi.