Sigmund Freud, 1938'de, son âna kadar Viyana'dan çıkmadı. Alman Ordusu şehre girdikten ancak üç ay sonra, 4 Haziran’da Doğu Ekspresi ile ülkeden ayrıldı. Viyanalı Yahudilere karşı yapılan zulmün hemen başlamasına (Almanlar vardığında CBS Radyo için Viyana’da çalışan Edward R. Murrow, Yahudi evlerinin tarumar edilerek aranmasına şahit olmuştu) ve arkadaşlarının kaçması için neredeyse yalvarmasına rağmen, Freud buna ayak diremişti. Kızı Anna tutuklanıp Gestapo tarafından sorgulandıktan sonra, fikrini değiştirdi. Ailesinin bir kısmını ülkeden dışarı çıkarabilmişti; ancak dört kız kardeşi çıkamadı. Bunlardan birisi Theresienstadt'da açlıktan, diğerleri de muhtemelen Auschwitz ve Treblinka'da gazlanarak katledildi.

Freud, Londra'ya iltica etti. Arkadaşları onu, şu anda Freud Müzesi olan, Hampstead'deki büyük bir eve yerleştirdi. 28 Şubat 1939'da Virginia ve Leonard Woolf, çaya geldiler. Hogarth Yayıncılık'ın kurucuları ve sahibi olan Woolf ailesi, 1924’den itibaren Freud'un Britanyalı yayıncıları olmuştu. Hogarth daha sonra, "Standart Baskı" (İng: "Standard Edition") olarak da bilinen, Freud’un çalışmalarının 24 ciltlik çevirisini, Anna Freud ve James Strachey editörlüğünde yayınlayacaktı.

Tropik mercan kayalığı bölgelerinde dalış yapan dalgıçlar, yıllardır herhangi bir kışkırtıcı davranışta bulunmadıkları halde son derece zehirli deniz yılanlarının saldırılarına uğruyorlardı. Deniz yılanları onlara doğru hızlıca yüzüp uzuvlarına ve paletlerine sarılıyor, hatta ısırıyordu. Avustralya'nın ulusal bilim ajansı CSIRO'da çalışan Tim Lynch ve çalışma arkadaşları, Büyük Bariyer Resifi ve Keppel Adaları'nda 1990’lardan beri raporlanan karşılaşmaları inceledi.

Dalgıçların yılanlarla olan karşılaşmalarında, yılanlar hızlı zikzaklar çizerek dalgıçlara yaklaşıyordu. Bu hareket, yavaşça süzülen meraklı yılanların davranışından kolayca ayırt edilebilir. Bu tür bir yaklaşma davranışı, araştırmacıların kafasında soru işaretleri oluşturdu: Serbestçe dolaşan bir yılan, kendisini rahatsız etmeyen, av olamayacak kadar büyük bir insandan, devasa resifin içinde kolayca kaçabilecekken, neden ona yaklaşır ve hatta ısırır? Oysaki deniz yılanlarının akrabaları olan karasal yılanlar üzerinde yapılan kapsamlı araştırmalar, bu hayvanların yaklaşan bir insanla yüzleşmekten çok kaçmayı tercih ettiğini gösteriyor. Mantıken, çoğu hayvan da bu davranışı sergiler. Peki deniz yılanları neden tam tersini yapıyor?

Uçakla seyahat etmek, kaygılarımız ve korkularımız ne derse desin, inanılmaz derecede güvenlidir. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından yapılan açıklamaya göre, uçakla ulaşım havacılık tarihinin en güvenli ulaşım sistemine dönüşmüştür. Bu, istatistiksel olarak her on milyon döngü için (bir döngü, bir kalkışı ve bir inişi içerir) bir tane bile korkunç bir başarısızlık olmadığı anlamına gelir.

Bir uçakla seyahat etmenin bir otomobilde seyahat etmekten çok daha güvenli olması, sezgisel olarak doğru hissettirmeyebilir; ancak Amerika Birleşik Devletleri'nde, her 100 milyon araçta mil başına yaklaşık 1,13 ölüm meydana gelirken her 100 milyon uçak milinde sadece 0,035 ölüm meydana gelmektedir. Başka bir deyişle, Amerika'da bir araba kazasında ölme olasılığınız yaklaşık olarak 114'te bir iken, bir uçak kazasında ölme olasılığınız yaklaşık olarak 9.821'de birdir.^[1][2]

Nature Chemistry dergisinde yayınlanan yeni bir makalenin yazarlarından olan Furman Üniversitesi lisansüstü öğrencilerinden Trent Stubbs'ın çalışması, yaşamın kökenlerine yönelik algımızı kökünden değiştirme potansiyeline sahip.^[1] Çünkü bu araştırma, organik kimyasal reaksiyonların, milyarlarca yıl önce inorganik süreçlerden başlayabileceğini gösteriyor.

Bu reaksiyonlardan birisi, yediğimiz besinleri enerjiye dönüştürmemizi ve böylece yaşamımızı sürdürmemizi sağlayan, sitrik asit döngüsü olarak da bilinen Krebs Döngüsü'dür. Çalışma, bu döngünün sentetik olarak üretildiği ilk araştırma olma özelliğini de taşıyor. Üniversitenin Kimya Bölümü profesörlerinden Greg Springsteen şöyle diyor:

"Mantık hatası" kalıbı, tıpkı "teori" sözcüğü gibi günümüzde, günlük dilde farklı, bilimde ve felsefede ise farklı anlamlarda kullanılan bir kalıptır. Günlük yaşantımızda genellikle anlayamadığımız ya da anlayamayacağımız kadar karmaşık olan olaylar için “Bu işte bir mantık hatası var.” deriz. Ancak bilim dünyasında mantık hataları, günlük dildeki kullanımı kapsamakla birlikte, burada göreceğiniz gibi çok daha geniş bir alanı içine almaktadır.

Mantık Hatası (İng: "Logical Fallacy"), isimden de anlaşılabileceği gibi, temel olarak, mantıklandırma sürecinde yapılan her türlü hata anlamına gelmektedir. Ancak mantık hataları, olgusal (gerçeksel) hatalardan (İng: factual error) farklıdır. Örnekleyelim:

Hayat, sağ elini kullanmayı tercih eden ("sağlak") insanlar için tasarlanmıştır. Çünkü popülasyonun %85-90 civarı, sağ elini kullanmaktadır; geriye kalan %10-15'lik kesim sol elini kullanmayı tercih eder ("solak"). İyi ama neden? Bunu belirleyen ne? El tercihi, hangi faktörlerden etkilenerek oluşuyor? Bu yazımızda, el tercihi ya da ellilik olarak bilinen bu konuya ve bunun evrimine değineceğiz.

Ellilik (el tercihi, el kullanımı) olarak bilinen ve halk arasında genelde "sağlaklık ve solaklık" olarak kullanılan bu kavramın ne yazık ki evrensel ve net bir tanımı bulunmamaktadır. Ancak sıklıkla başvurulan tanımı üzerinden gidecek olursak, bir insanın günlük yaşantısı içerisinde öncelikli olarak tercih ettiği el ve ayak kullanımıdır. Yani bir şeye uzanmak için genellikle sağ elinizi kullanıyorsanız "sağlak", sol elinizi kullanıyorsanız "solak" olarak bilinirsiniz. Aynı durum ayaklar için de geçerlidir, ancak burada sadece el olarak bahsedeceğiz.

Son 30 yılda biyolojiye olan felsefi ilginin artması, biyolojik bilimlerin aynı dönemde artan önemini yansıtmaktadır. Günümüzde birçok farklı biyoloji konusunda geniş bir literatür vardır ve bu literatürdeki çalışmaların bütününü tek bir kalemde özetlemek imkânsızdır. Bu yüzden bu yazı biyoloji felsefesinin ne olduğunu açıklamayı amaçlamaktadır. Biyoloji neden felsefe için önemlidir ya da tam tersi, felsefe neden biyoloji için önemlidir?

Biyoloji felsefesinin genel başlığı altında üç farklı felsefi sorgulama vardır. İlk olarak bilim felsefesindeki genel tezler biyoloji bağlamında ele alınır. İkinci olarak biyolojinin kendisindeki kavramsal bulmacalar felsefi analize tabi tutulur. Son olarak geleneksel felsefi sorular tartışılırken biyolojiye başvurulur. İlk iki felsefi çalışma sıklıkla gerçek biyolojinin ayrıntılı bilgi bağlamında yürütülür. Üçüncüde bu daha azdır.

Biyolojik cinsiyet ile ilgili anatomik farklılıklar pelviste, halk arasındaki adıyla leğen kemiğinde kolayca ayırt edilebilmektedir. Erkek ve dişi Homo sapiens pelvisleri arasındaki yapısal farklılıklar, dişi pelvisi ile karşılaştırıldığında daha belirgin ve iyi işaretlenmiş kas ekleri ile birlikte daha büyük eklem yüzeyleri olan erkek pelvisinin daha kalın iskeleti ile ilgilidir.

Daha belirgin farklılıklar ise, elbette dişi pelvisinin doğuma uygun şekilde evrimleşmesinden kaynaklanmaktadır. Peki gerçekten öyle mi?

Hiç keşke daha zeki olsaydım veya daha zeki olmanın bir yolu var mı? Diye düşündünüz mü? IQ'nuzu geliştirmek mümkün olabilir mi? Eğer mümkünse nasıl daha zeki olabiliriz? Belki de bu yazıyı okuduktan sonra gerçekten de zekileşirsiniz. Kim bilir?

Dünya üzerinde her toplum bir dine inanmaktadır. Bunda hemfikiriz. Bunun yanında çoğu dinde tanrının elçileri olan peygamberler tarafından yayılan dini öğretilerin tümünü kapsayan ilahi kitaplar vardır. Burada bu ilahi kitapların doğruluğu tartışılır. Fakat buna farklı bir blogta değineceğim. Konumuz bu kitapların kalıcılığıdır. Dini şahıslar, bunlara hocalar,hacılar,tarikat Liderleri örnek verebiliriz. Bu kimseler dini metinlerinde yazan tek bir kelimenin dışına çıkmamak zorundadır. Fakat hal bu olsada geçmişe uzanırsak 15lü yıllarda durum böyle değildi.

Kristof Kolomb zamanının ünlü denizci kaşiflerindendi. Kolombun amacı kendi belirlediği rota üzerinde Zelanda,Japonya bölgesine gitmekti. Fakat o Bahamalar olarak adlandırdığımız coğrafyaya gitmişti. Kendisi bu hatasını kabul etmedi. Dönemin dini şahısları İncil de böyle bir yerden bahsedilmediği için onlarda cehaletlerinde kaldılar. Bir zaman sonra Amerika da keşfedilince insanların bilime olan güveni arttı. Çünkü bilim güncellikti. İlkel zamanda a lafını söyleyip a lafı aslında b çıkınca b yi karalayan değildi Bilim. Burada Avrupalılar bilimin devrimini yaşamış ve devamında Sanayi İnkılabı ile de bilime olan bağlılıklarını devam ettirmişlerdir.