Bilim insanları, canlıları incelemek için öncelikle kategorize etmek durumundadır. Bu bilimsel yöntem sayesinde bir familya ismi tanımlandığında, hangi canlı grubu kastedildiği kolaylıkla anlaşılabilir. İşte bu bilim dalına Taksonomi denir. Her ne kadar "Alan" (İng: "domain") gibi daha üst birimler ve çok sayıda diğer ara basamak geliştirilmiş olsa da, genellikle en geniş takson (taksonomik basamak) Âlem olarak kabul edilir (örneğin, Hayvanlar Alemi, Bitkiler Alemi gibi). Canlı kategorileri, canlıların biyolojik özelliklerine göre belirlenir. İlk etapta fark edilmeyebilse de, bu taksonomik kategoriler, aslında evrimsel süreçte belirgin ataları olan canlı gruplarından ibarettir. Örneğin yunusların varlığı yüzyıllardır bilinir ve memeli kategorisine dahil olmalarına rağmen kara memelilerinden evrimleştikleri 2000'li yıllarda keşfedilmiştir. Buna bakarak da görebiliriz ki tüm memeliler, aslında tarih öncesi bir türün torunlarıdır. Yani gruplamalara biyolojik özellikler, biyolojik özelliklere de evrimsel süreç sebep olur.

Peki ya sınıflandırmak istediğimiz canlılar, dinozorlar gibi bir grupsa bunu nasıl yapabiliriz? Çünkü dinozorların hepsinin soyu tükenmedi; koskoca Kuşlar Sınıfı, günümüzde yaşamaya devam eden dinozorları barındıran taksondur! Buna karşılık, on binlerce dinozor türü, 66 milyon yıl önce çarpan meteoroitin etkisiyle yok olmuştur. Büyük oranda fosiller sayesinde tanıdığımız dinozorları nasıl sınıflandırıyoruz? Öncelikle, aşağıdaki grafiği inceleyelim.

Daha önce hiç Dünya'nın iç sesini duyduğunu iddia eden birileriyle karşılaştınız mı? Büyük ihtimalle hayır, fakat Dünya üzerinde bu tarz bir şikayetle doktora danışan insanlar yok değil. Dünyanın birçok bölgesinde, özellikle Amerika ve Kanada'da diğer insanların duyamadığı, derinlerden gelen mırıltılar duyan ve bunun Dünya'nın iç sesi olduğunu söyleyen azımsanamayacak kadar kişi var. Bu vakaların birçoğu sahte olmasına veya önemsiz sebeplere dayanmasına rağmen bir grup insanın işaret ettiği sebep ortak: Schumann rezonansı. Peki, nedir bu Schumann rezonansı? Gelin bu doğa olayının tarihini ve nasıl oluştuğunu inceleyelim.

İsminden de belli olacağı üzere bu olgunun keşfi birçok yerde Alman fizikçi W. Otto Schumann'a atfedilir. Fakat bu fikrin temelleri Schumann'dan biraz daha eskiye dayanmaktadır.

İngiltere'nin Derby şehrinde gözlemlediğimiz Asya uğur böceği (Harmonia axyridis).

Asya uğur böceği diye bilinen bu tür bizim aşina olduğumuz 7 noktalı uğur böceğinden farklı bir türdür. Farklı renklere ve noktalara sahip olabilirler ama en yaygın olanları 15-21 arası (genellikle 19 tane) siyah noktalı olanlardır. Yetişkinlerinin boyları 5.5-8.5 mm aralığında, kütleleri 30 mg civarındadır. Yaşam süreleri 2-3 yıl civarında olup, yumurtadan çıktıktan 20 gün sonra cinsel olgunluğa ulaşırlar. Bir günde 10-30 tane yumurta yumurtlayabilirler.

Bizden en çok talep edilen konu, belgesel tavsiyesinde bulunmamız. Ne yazık ki evrimi anlamak için izlemeniz gereken belgesellerin birçoğunun Türkçesi bulunmuyor.

Ama yine de "yaşayan" bir liste oluşturmanın ve zamanla güncellemenin faydalı olacağı kanısındayız. Bu listede iki alt başlık olarak hem İngilizce, hem Türkçe belgeseller yer alıyor. Türkçe belgeselleri ise dublajlı olanlar ve altyazısı mevcut olanlar olarak ikiye ayırdık. 

Filler, o ikonik dişlerini kalıcı olarak yitiriyorlar ve sebebi biziz. Evet, son asır içindeki yasadışı fildişi kaçakçılığı nedeniyle filler, dişsiz olacak biçimde evrimleşmeye başladılar. Eskiden (1930'larda ve öncesinde) dişsizlik fil popülasyonlarının sadece %1-2'sinde görülürken, artık Çin'deki fillerin neredeyse yarısı diş üretemeyen bireylerden oluşmaktadır. Bazı fil popülasyonlarında dişsiz doğum oranları %98'lere ulaşmış haldedir. Bunun ne kadar acı olduğunu, kelimelerle ifade etmemiz çok zordur.

Ancak ara ara sosyal medyada gündeme gelen bu konu, birçok soruyu da beraberinde getirmektedir: Evrim nasıl olur da 80-90 yıl kadar kısa bir sürede yaşanabilir? Fillerin dişlerini kaybetmesi gerçekten evrim mi, yoksa sadece bir adaptasyon mu? Filler, dişlerini kaybetmenin avantajını bildiği için mi dişsiz yavrular doğuruyorlar? Dişler, sürekli kesildikleri için mi köreliyor ve eğer öyleyse, neden sünnetli çocuklar doğmuyor? Bu yazıda, tüm bu sorularınızın ve daha fazlasının yanıtlarını bulacaksınız.

Martin Scorsese'nin 1990 yapımı başyapıtı "Goodfellas", suç dünyasının acımasız gerçekliğini gözler önüne sererken, karakterlerinin derinlikli portreleriyle de izleyicileri etkisi altına almıştır. Bu film, aslında bir suç hikayesi gibi görünse de, özünde insan doğasının karmaşıklığını, güç arzusunun yıkıcı etkilerini ve sadakatin kırılganlığını irdeleyen bir felsefi yapıt olarak da değerlendirilebilir.

Filmin merkezindeki karakter, Henry Hill, suç dünyasına girişiyle birlikte hayatının kontrolünü kaybeden bir adamdır. Ancak Henry'nin trajedisi sadece suçla ilişkili değildir; asıl trajedisi, kendi iç dünyasındaki çöküşüdür. Filmin her ne kadar başında bunu görmesek de Henry, güç ve statü arayışıyla dolup taşarken, insanlığını yitirir ve sonunda yalnızlıkla yüzleşir. Gangsterliği istemez bir nevi kendisini Gangster olarak görür Bu, filmin temel felsefi teması olan güç ve kontrol arayışının insani bedellerini yansıtır.

Fotoğrafta gördüğünüz bu balığın bilimsel adı "Phallostethus cuulong", gayrıresmî olarak "peniskafa" olarak biliniyor; çünkü birçok canlının aksine bu balığın penisi kafasında bulunuyor!

Vietnam'ın Mekong deltasında 2012'de tanımlanan birkaç türden biri olan bu balığın sadece Güney Doğu Asya nehirlerinde bulunduğu düşünülüyor.