Türkiye'de özellikle de sosyal medyanın yükselişiyle birlikte, zaten ülkemizde ve Dünya'nın geri kalanının çok büyük bir kısmında bugüne kadar pek de yer etmemiş "eleştiri kültürü"nün giderek daha da fazla yozlaştığını görmekteyiz.

İnsanlar eleştirdikleri kişi, grup, fikir ve oluşumları daha iyiye götüren, eksiklerini kapatan, onlara güç katan argümanlar üretmekten ziyade; birbirini yermek, zayıflatmak, açıklarını yüzlerine vurmak, alay etmek, hafife almak amacıyla, sivri dilli, üzerinde iyi düşünülmemiş ve zaman harcanmamış, eleştirilen konunun detaylarına dair hiçbir bilgi sahibi olmaksızın eleştiriler yapmayı seçiyorlar. Kısaca birçok insan, eleştirinin en kolay formu olan, kimsenin duymak veya zaman kaybetmek istemeyeceği yıkıcı eleştiriler üretiyorlar. Bu da, egoist bir zeka yarışına ve üretici olmayan polemiklere neden oluyor.

Daha önceki bir yazımızda anlattığımız gibi, birçok kuş türünün (tüm kuşların yaklaşık %97'sinin) erkeklerinin penisi bulunmamaktadır veya oldukça körelmiş halde bulunmaktadır. Bu sebeple penissiz kuşlar, insanların ufak çocuklarına kimi zaman söyledikleri bir "pembe yalana" benzer bir biçimde, bir çeşit "öpücük" ile çoğalırlar. Ancak bu öpücük, hayal edilenden biraz farklıdır.

Şuradaki yazımızdan okuyabileceğiniz gibi cinsel organların evriminin kökenleri oldukça eskiye dayanır. Öyle ki, muhtemelen penis ve vajina, şu anda elimizde olan verilerden bile eski bir tarihe sahiptir. Cinsiyetlerin evrimi ise şuradan okuyabileceğiniz gibi bundan bile geriye gider. Dolayısıyla omurgalıların hepsi birbirlerinden bağımsız olarak penis ve vajina evrimleştirmemişlerdir. Bu organlar, atalarından gelen özelliklerdir. Az önce bu organların kökeninin muhtemelen elimizdeki verilerden bile eskiye gittiğini söyledik çünkü sadece omurgalılarda değil, omurgasızların bile çoğunda bir penis ve vajina bulunmaktadır. İç döllenme yoluyla üreyen canlılar için bu organlar çok ciddi avantajlar sağlarlar, çünkü o yazılarımızda da ele aldığımız gibi, adeta bir "kanca-halka" görevi görerek çiftleşme sırasında bireylerin birbirlerine tam olarak kenetlenebilmesini sağlarlar.

Şizoid Kişilik Bozukluğu, sosyal ilişkilere ilgi eksikliği, yalnız ve korunaklı yaşam tarzına eğilim, gizlilik, duygusal soğukluk, mesafe ve ilgisizlik ile karakterize bir kişilik bozukluğudur. Semptomlar tipik olarak geç çocukluk veya ergenlik döneminde başlar. Etkilenen bireyler başkalarıyla yakın ilişki kuramayabilir ve aynı zamanda zengin ve ayrıntılı ancak içsel bir fantezi dünyasına sahip olabilirler.

Psikolojide fantezi, insan beyninin özelliklerinden biri olan hayal gücü yetisiyle mümkün olan, net bir zihinsel görüntüyle ifade edilen geniş çaplı zihinsel deneyimlere verilen isimdir. Fanteziler, mutlak olarak imkansız olan senaryolarla ilişkilidir. Nancy McWilliams'ın 2011 yılında gözlediği üzere, şizoid bireylerin en heyecan verici yeteneği, yaratıcılıklarıdır ve bu yaratıcılık, genellikle kendini fanteziler şeklinde gösterir.

Büyük patlamadan sonra, yaklaşık ilk 3-20 dakikalık süreç içerisinde Büyük Patlama nükleosentezi adını verilen olay gerçekleşir. Nükleon ve sentez kelimelerinden oluşan nükleosentez kelimesi; "var olan proton ve nötronlardan atom çekirdeklerinin üretimi" anlamına gelir. Bu dönemde, kimyanın temelinde yer alan atomları oluşturacak temel bileşenler olan elektronlar bulunsa da, henüz nötr atomlardan bahsedilemez. İlk nötr atomların oluşumu, Büyük Patlama'dan yaklaşık 380000 yıl sonra olmuştur.

Nükleosentez, oluşum şekline göre birkaç şekilde gerçekleşebilir. Bunlardan ikisi; Büyük Patlama nükleosentezi ve yıldız nükleosentezidir. Nükleosentez reaksiyonları, Büyük Patlama'dan yaklaşık olarak 100 saniye sonra başlamıştır ve yaklaşık 20 dakika sonra sıcaklığın ve parçacık yoğunluğunun düşmesiyle birlikte bitmiştir.

Beynimiz düşündüğümüz kadar basit çalışmıyor. Geçtiğimiz birkaç yıl, tuhaf şeylere inanmanın oldukça yaygın olduğunu henüz fark etmeyen insanlar için bir uyandırma çağrısı görevi gördü. Donald Trump'ın başkanlığı sırasında ortaya çıkan aşırı sağ bir komplo teorisi olan QAnon'un yükselişinden, maske takma ve COVID-19 aşılarının güvenliği üzerine politikleşen tartışmalara kadar, düşüncelerimizin önyargılarımıza göre kolayca zikzak çizdiği çok açık bir hale geldi. Peki ya matematik için de aynı durum söz konusu olabilir mi?

Dan Kahan ve meslektaşları, çalışmalarında sıklıkla inançlar ve belli bir gruba üye olma arasındaki etkileşimleri inceliyorlar. Biz insanlar, doğamız gereği kuvvetli bir kabile bilincine sahibiz; dolayısıyla eğer kabilemiz bize en son gerçekleşen seçimlerde diğer kabile tarafından seçim sonuçlarına hile karıştırıldığına inanmamızı söylerse, kanıtlara bile bakmadan bu düşünceyi benimseyebiliriz. Peki, asıl soru şu: Gerçek olmayan bir inanca kapılmak mı daha vahimdir, yoksa kendi topluluğunuzun değer yargılarına ters düşerek dışlanmayı göze almak mı?

Sesin kaynağını belirlemek, hayatta kalmak için hayati bir öneme sahip olan insan ve diğer canlılar için temel bir yetenektir. Bu yetenek, insanların ve hayvanların çevrelerindeki tehlikeleri algılamasına ve iletişim kurmasına yardımcı olur. Peki, sesin nereden geldiğini nasıl anlıyoruz? Bu sorunun cevabı, biyolojimizin karmaşık bir kombinasyonunda yatar.

Kulakların Rolü: İnsanların ve diğer memelilerin, sesin kaynağını belirleme yeteneği, kulaklarının şekli ve konumundan kaynaklanır. İki kulağımız arasındaki mesafe ve kulağımızın şekli, ses dalgalarının her iki kulak tarafından farklı bir şekilde algılanmasını sağlar. Bu fark, beyne sesin kaynağını belirleme konusunda önemli ipuçları sağlar.