Kol ve bacak kaslarınızda benzer proteinlerin olduğunu söylemem pek şaşırtıcı bir bilgi olmasa gerek. Komşunuzda da benzerlerinden var. Herhangi bir hayvanat bahçesindeki filde ve su aygırında da benzerlerinden vardı, belki bağırsağınızdaki bakterilerde de var!

Peki konu evrim olduğunda sıkça duyduğumuz -ama okul kitaplarında ya da Wikipedia’da pek okuyamadığımız- bu proteinlerin benzerliği mefhumu neyin nesi? Bu amaçla önce yeni bir proteinin şeklini deneysel olarak çözmeyi özetleyecek, sonra da proteinler arası benzerlikleri arama problemine bakacağız. Bunları kullanarak da protein veri tabanındaki türler arası protein benzerliklerine bakarak kendi evrim ağacımızı kendimiz çizeceğiz.

Evrenin Karanlığında Evrimin Işığı: Modern Bilimin Bütünleştirici Harcı Evrime Disiplinler Arası Bir Bakış

Agora Bilim Pazarı (Tek) / Agora Bilim Pazarı (Set) / KitapYurdu / Hepsi Burada / D&R / Pandora / Arkadaş / idefix / Kitap Store / Oda Kitap / eganba / kitapseç / Kitap Denizi / Kitap Ambarı / Kitap Burada / Kitap Sihirbazı / Sözcü Kitabevi / Nadir Kitap

Tarih öncesi insan türlerinin çiftleşmeleri konusu, gün geçtikçe daha ilginç bir hal almaya devam ediyor. Yakın zamanda bulunan 1. nesil Neandertal-Denisovan melezi, bize bu alanın ne kadar yeni olduğunu ve antik DNA çalışmalarıyla öğrenebileceğimiz daha birçok şeyin bizi beklediğini gösterdi.

İnsan evrimi sürecinde yaşanan, doğada örneklerine sıklıkla rastladığımız birçok durum, diğer canlılardan örnekler verilerek açıklanmadığı sürece, insanın hayatta kalması için gerçekleşen "mistik" veya oldukça özel olaylarmış gibi algılanabiliyor. İnsanın evrim sürecinin kendine özgü ve bir bakıma eşsiz olduğunu kabul ederken, aslında her canlının evrim sürecinin eşsiz olduğunu ve evrimsel mekanizmaların her canlı için neredeyse aynı şekilde işlediğini göz önüne almamız gerekiyor. Bu yüzden insanlardaki adaptif introgresyon (ya da gen sızması: bir türden diğer bir türün gen havuzuna gen aktarımı) örneklerinden bahsetmeden önce, yazıya benzer bir durumun yaşandığı büyük kedilerden bir örnekle başlamakta yarar var.

Sigmund Freud, 1938'de, son âna kadar Viyana'dan çıkmadı. Alman Ordusu şehre girdikten ancak üç ay sonra, 4 Haziran’da Doğu Ekspresi ile ülkeden ayrıldı. Viyanalı Yahudilere karşı yapılan zulmün hemen başlamasına (Almanlar vardığında CBS Radyo için Viyana’da çalışan Edward R. Murrow, Yahudi evlerinin tarumar edilerek aranmasına şahit olmuştu) ve arkadaşlarının kaçması için neredeyse yalvarmasına rağmen, Freud buna ayak diremişti. Kızı Anna tutuklanıp Gestapo tarafından sorgulandıktan sonra, fikrini değiştirdi. Ailesinin bir kısmını ülkeden dışarı çıkarabilmişti; ancak dört kız kardeşi çıkamadı. Bunlardan birisi Theresienstadt'da açlıktan, diğerleri de muhtemelen Auschwitz ve Treblinka'da gazlanarak katledildi.

Freud, Londra'ya iltica etti. Arkadaşları onu, şu anda Freud Müzesi olan, Hampstead'deki büyük bir eve yerleştirdi. 28 Şubat 1939'da Virginia ve Leonard Woolf, çaya geldiler. Hogarth Yayıncılık'ın kurucuları ve sahibi olan Woolf ailesi, 1924’den itibaren Freud'un Britanyalı yayıncıları olmuştu. Hogarth daha sonra, "Standart Baskı" (İng: "Standard Edition") olarak da bilinen, Freud’un çalışmalarının 24 ciltlik çevirisini, Anna Freud ve James Strachey editörlüğünde yayınlayacaktı.

Canlı organizmalarda bazı hücreler, diğer hücreleri zalimce silip süpürür.^[1] Bu "hücresel yamyamlık" yaygın, doğal bir süreçtir: Vücudunuzdaki beyaz kan hücreleri tam şu anda milyonlarca yaşlı kırmızı kan hücresini tüketiyor. ABD Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı'nda yayınlanan yeni araştırma, bu tür "yamyamlık" davranışlarını teşvik etmek için bir grup genin kullanılmasının yeni bir kanser immünoterapisi geliştirebileceğini öne sürüyor.^[2]

Bu fikir, yeni makalenin kıdemli yazarı biyolog Denise J. Montell ve meslektaşlarının, hücrelerin sindirmeye çalıştıkları şeyleri sarmasına yardımcı olan Rac ailesindeki hiperaktif gen formlarının meyve sineği embriyolarında doku ölümüne neden olduğunu fark etmesiyle doğdu. Montell değiştirilen genlerin, hücrelerin "komşularını" tüketmesine neden olduğunu söylüyor. Bu genlerin RAC adında insanlara özgü versiyonları mevcut; Montell ise bunların, Santa Barbara'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde çalışan yeni meslektaşı Meghan Morrissey'e kanser CAR-M immünoterapisi konusundaki çalışmalarında yardımcı olup olamayacaklarını merak etti.

Kromatografi, karışımları bileşenlerine ayırmak için basit veya karmaşık yöntemlerle laboratuvarda gerçekleştirilen bir tekniktir. Kağıt kromatografisi ve ince tabaka kromatografisinden, gaz kromatografisine kadar birçok farklı kromatografi türü vardır.

Kromatografi, ayrıştırılmak istenen bileşenin sabit bir faza eklenmesi ve bu sabit faz üzerinde akan bir başka hareketli faz sayesinde bileşenlerine ayrılması ilkesine dayanır. Bu ayırma işlemi üzerinde etkili olan faktörler; adsorbsiyon, katı ve sıvı fazlaların özellikleri, bileşenlerin moleküler ağırlıkları ve afinitelerindeki farklılıklardır. Bu farklılıklar nedeniyle kromatografide çalışılan karışımın bazı bileşenleri fazlar içinde daha yavaş, bazıları daha hızlı hareket eder. Bu sayede karışımın bileşenleri birbirinden ayrılmış olur.

Kütahya'nın Domaniç ilçesinde sonradan tabiat alanı ilan edilen bir kamp ve piknik alanında doğal gözlemler yaptığımız sırada bu küçük küpeli yılanı gördük. Yarı sucul yılanlar olsalar da vakitlerinin çoğunu suda ve dere, gölet gibi su kaynaklarının çevresinde geçirmeyi severler. Bu yavru birey de muhtemelen güneş gören ve suyun güvenliğine yakın bu alanda öğlen güneşinin tadını çıkarıyordu.

Kış uykusundan Mart ayında uyanırlar ve Ekim ayına kadar aktif olabilirler. Yetişkinleri 150 cm uzunluğa rahatlıkla ulaşabilir. Seksüel dimorfizm (cinsiyetler arası görünüş farkı) çok bariz olmasa da dişiler erkeklerden biraz daha iri yapılıdır. Agresif olmayan bir yılan türüdür. Zehirsizdir ve insanlar için bir tehlike oluşturmaz. Çoğu zaman ısırmayı tercih etmez. Savunma sistemini ölü taklidi yapmak (thanatosis) ve kloakından salgıladığı kötü kokulu bir sıvı-gaz karışımı oluşturur. Ayrıca yetişkin olanları kafalarını genişleterek üçgen biçimi verir ve yüksek sesle tıslar. Bu tehdit davranışlarıyla engereklere benzerler.

Süt, günümüzde sıklıkla adını duyduğumuz gıda gündeminden düşmeyen önemli bir besin kaynağı. İçerisinde bulundurduğu mineral, vitamin ve protein diğer bir çok gıdadan fazla, yetişkin sağlığını korumada ve çocuk gelişimini desteklemede büyük bir rol oynuyor. Birçok ülkenin sağlık birimleri, halkı süt tüketmesi için teşvik ediyor. Buna karşılık, birçoklarının aklında sütü nereden tedarik edecekleri konusunda bir soru işareti var: Kimisi sokak sütü ("açık süt") satın alınmasının tüketiciler için daha verimli olduğunu ve tüketicilerin daha memnun olduğunu savunurken, kimi araştırmacılar ise bunun besin değerini azalttığını ve sağlık açısından bir risk oluşturduğunu savunuyor. Peki hangisine inanmalıyız?

Türkiye'de süt üretiminin önemli bir kısmının kayıt dışı olmasından dolayı, tüketim verilerine ulaşmakta zorluk yaşanıyor. Ancak yapılan bazı çalışmalar Türkiye'deki ailelerin yarıya yakınının açık süt tüketmeyi tercih ettiğini gösteriyor. İstanbul gibi büyükşehirlerde bu oran, %10'lara kadar düşüyor. Açık süt tüketenlerin büyük çoğunluğu "yoğurt yapımına uygun olduğu" için, diğerleri ise "daha sağlıklı" veya "daha güvenilir" olduğunu düşündüğü için açık sütü tercih ettiğini söylüyor. Çalışmalara bakıldığında, ekonomik geliri düşük veya kırsalda yaşayan bireylerde açık süt tüketiminin daha fazla olduğu gözlemleniyor.

Müzik, günlük yaşantımızda pek çok kez duyduğumuz ve bazen bizde üzücü duygular bazense neşe, mutluluk uyandıran bir evrensel sanat formudur. Bu makalede, müziğin insan beynindeki yolculuğu ve etkileri incelenecek ve müziğin insan yaşamındaki rolü anlaşılacaktır. Bu makale, müziğin insan beyni üzerindeki etkilerini anlamamıza ve müzik terapisinin sağlık üzerindeki potansiyelini daha iyi anlamamıza yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Ancak, müziğin insan beynindeki işleyişi ve bu işleyişin insan davranışları ve sağlık üzerindeki etkileri hala keşfedilmemiş birçok gizemi de barındırmaktadır.

İnsan beyni; işleyişlerine, görevlerine göre farklı loblara (bölümlere) ayrılmıştır. Temel olarak anlatacak olursak: Ön tarafta bulunan kısıma prefrontal korteks denilir. Bu kısım karar vermemizi, duygularımızı, kişiliğimizi vb. Işlemleri gerçekleştirmemizi sağlar. Başınızın iki yanında ise temporal lob bulunur. Bu kısımın konuşmaların anlamını kavramaktan tutun da yüzleri tanımaya kadar çeşitli işlevleri bulunur. Başımızın arka kısımında ise Oksibital lob bulunur. Burası ise lisan öğrenme, görme yeteneği vb. Işlevlerden sorumludur.^[1]