Evrim, çok uzun bir tarihe sahiptir. Her şey, erken oluşum evreleri sonrasında soğumaya başlayan gezegen üzerinde yavaş yavaş birikmeye başlayan sığ su birikintileri ve okyanus sularında başladı. Gerek kuyruklu yıldızlarla taşınan malzemeler, gerek gezegenin ilkin atmosferinde oluşan kimyasallar, gerekse de çoğunluğu sığ sularda ve çamurlu su birikintilerinde oluşan moleküllerin birbiriyle etkileşimi, ortalamada 600 milyon yıllık bir kimyasal evrim süreci sonucunda, çok erken hücre benzeri yapıların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Tüm canlıların atası olacak bu cansız-canlı geçişindeki yapılara bugün “koaservatlar” ya da “ön hücreler” adını veriyoruz.

Bunların büyük bir kısmı süreç içerisinde elenerek yok olmuş olsa da, bazıları çok daha uzun süreler varlıklarını koruyabilecek yapıdaydı. Kendilerini kopyalamayı başarabilen bu ilkin başlangıç, canlılığın temellerini oluşturdu. Bu basit yapılı varlıklar, öncelikle bakteriler ve arkeler gibi bugün hala varlıklarını sürdüren, bildiğimiz prokaryotlara (basit hücre yapılarına sahip canlılara) evrimleştiler.

İki nötron yıldızının Ağustos 2020'de birbirine çarpmasıyla kütleçekim dalgaları ve büyük bir patlama meydana geldiğini izlemiştik. Ancak bu olayın arkasında neler bıraktığından emin değildik. Bir karadelik veya tek bir dev nötron yıldızı gibi olası sonuçları vardı.

Central China Normal Üniversitesinden Yun-Wei Yu ve Nanjing Üniversitesinden Zi-Gao Dai, haftalarca hatta aylarca gökyüzünde kalan bu kilonova patlamasını modelleyerek geride bir nötron yıldızı bıraktığını iddia ettiler.

Uluslararası Matematik Olimpiyatı (IMO) üniversite öncesi öğrenciler için muhtemelen en prestijli yarışmadır. Her yıl dünyanın dört bir yanından gelen öğrenciler bronz, gümüş ve altın madalyalar için yarışıyor. Yakında yapay zeka programları da onlarla yarışabilir.

Ocak ayında Google DeepMind'dan Google DeepMind ve New York Üniversitesi'nden Trieu H. Trinh, Nature dergisinde AlphaGeometry adlı yeni bir yapay zeka programını tanıttı. Araştırmacılar, programın geçmiş Uluslararası Matematik Olimpiyatı'ndaki 30 geometri probleminden 25'ini çözebildiğini, bunun da insan altın madalya sahiplerininkine benzer bir başarı oranı olduğunu bildirdi. Yapay zeka ayrıca 2004 IMO'sunda uzmanların dikkatinden kaçan bir soruya daha genel bir çözüm buldu.

Eşcinsellik, bir türün bir bireyinin, kendisiyle aynı cinsiyetten bir diğer bireye karşı romantik veya cinsel bir çekim hissetmesi veya bu iki birey arasında cinsel etkileşim yaşanmasıdır.^[1][2][3] Bu bakımdan eşcinsellik, bir cinsel yönelim grubudur ve kişinin kendi biyolojik cinsiyetinden olan diğer bireylere yönelik kalıcı bir duygusal, romantik ve/veya cinsel çekim hissetmesi olarak tanımlanabilir. Doğal olarak bu cinsel yönelim, kişinin deneyimlediği bu duygulara uygun olan davranışlar sergilemesini ve bu türden duygular deneyimler yaşayanlarla ortak bir komünite olma algısını da içerir.^[4]

Tarihte, eşcinsellere karşı çok sert ve çok acımasız birçok kampanya yürütülmüş olmasına karşın, bilimin ve toplumsal algının göreceli olarak gelişmiş olması sayesinde, bu karşıtlıklar (Türkiye de dahil hala birçok coğrafyada etkisi sert bir şekilde hissedilmekle birlikte) giderek azalmaktadır. Bu azalmada, bilimsel algımızın gelişmesinin, toplumsal hareketlerin dönüştürücü etkisinin ve halk arasında evrimin artık çok daha iyi anlaşılıyor olmasının çok büyük bir rolü olmuştur. 

Geleneksel olarak Kurban Bayramı zamanında ormanda bırakılan artıklara geleceğini düşünerek Sakarya/Karasu'da araziye çıktık ve düşündüğümüz gibi leşin başına genç bir birey. Leşin başında bir müddet durduktan sonra fazla oyalanmadı ve bulunduğumuz yöne doğru yürümeye başladı. Daha sonra yere sinerek yaklaşmasını bekledik. Birkaç kare aldıktan sonra fark etti ve bir süre bakıştık. Daha sonra yolun hemen kenarında bulunan eğreltilerin arasına girerek gözden kayboldu.

Diğer gözlemler ise Zonguldak/Esenköy'de kurduğumuz fotokapan ile kaydedildi. Fotokapanın önüne ufak et parçaları bıraktık, ardından yaklaşık 3-4 gün boyunca arazide bıraktık. Döndüğümüzde çeşitli kayıtlar ile karşılaştık.

Türdiriltimi (İng: "De-extinction") veya "diriltme biyolojisi", soyu tükenmiş türlere genetik olarak benzeyen canlı organizmaların yaratılması yoluyla bu türlerin bir nevi "diriltilmesi" sürecini ifade eder. Daha ayrıntılı olarak türdiriltimi, yapay seçilim yoluyla geri ıslah (İng: "back-breeding"), klonlama ve genom düzenlemesi gibi yöntemler kullanılarak bir organizmanın nesli tükenmiş türe doğru değiştirilmesini ifade eder. Bu yazıda türdiriltiminin nasıl gerçekleştirildiğinden ziyade bu konuya yönelik etik tartışmalar ele alınmıştır.

Türdiriltiminin tarihçesi fazla eskiye uzanmamaktadır. Öyle ki tarihçesi 1920'li yıllarda Nazi Almanya'sında gerçekleştirilen çalışmalara dayanır.^[1] Dolayısıyla bu kavramın etik yönleri de yeni yeni tartışılmaktadır. Fakat yine de bilim insanları ve filozoflar, türdiriltiminin mümkün olup olmadığı konusunda yoğun tartışmalar yürütmüşlerdir ve yürütmeye devam etmektedirler. Bu tartışmaların temel odak noktası, bir türün canlandırılmasının veya yeniden yaratılmasının sadece zor veya olasılıksız olup olmadığı değil; daha çok bunun fiziksel veya kavramsal olarak imkânsız olup olmadığıdır.

Dunning-Kruger etkisi, bir kişinin belirli bir alandaki bilgi ve beceri eksikliğinin, kendi yeterliliğini abartmasına neden olması durumunda ortaya çıkar. Buna karşılık, bu etki aynı zamanda belirli bir alanda başarılı olanların, görevin herkes için basit olduğunu düşünmelerine ve kendi yeteneklerini küçümsemelerine neden olur. Bu olgunun ilk tanımını takip eden yıllarda Dunning-Kruger etkisi ve geçerliliği konusunda tartışmalar yaşandı. Bir zamanlar yeteneklerimizi nasıl değerlendirdiğimize dair sağlam temellere dayanan bir açıklama olarak kabul edilirken, o zamandan beri bu etki bazı veri bilimcileri ve matematikçiler tarafından sorgulanıyor.

Örneğin; Arkadaşınızla yeni bir şey denemeye karar verdiğinizi hayal edin: ikiniz de ayrı ayrı İspanyolca öğrenmeye başlıyorsunuz. Birkaç gün içinde 10-15 cümle söyleyebilirsiniz. Biraz hayal kırıklığına uğradın ve şimdiye kadar daha fazlasını söyleyebilmen gerektiğine inanıyorsun. Dil size doğal olarak gelir ve onu iyi bir şekilde kavramak, bunun herkes için basit olduğunu düşünmenize neden olur.