Karaya vurmuş yunus ve balinalar, yüzebileceklerinden daha sığ sulara veya doğrudan karaya ulaşarak, normal yaşam alanlarına dönemeyen denizel memelilerdir. Eğer bu şekilde bir hayvan ile karşılaşacak olursanız, bilin ki yardımınıza ihtiyacı vardır ve kendi başına geri dönmesi çok zordur veya imkânsızdır.

Karaya vurmuş ve halen hayatta olan yunusları kurtarmanın altın kuralı, onları rastgele bir şekilde suya geri itelememektir. İlk yapmanız gereken; belediye ekiplerine, veterinerlere, polise ve/veya hayvan koruma derneklerine bildirimde bulunarak profesyonel yardım istemektir; çünkü bir yunusun karaya vurmasının en temel iki nedeni yaralanma veya hastalıktır. Donanımsız biri, bu yunusları suya döndürmeye çalışırken daha fazla zarar verebilir, kendisi hastalık kapabilir ve hatta hayvanların ölümüne neden olabilir. Galler'de kıyıya vuran bir yunusun, yetkililere bildirilmeden suya taşınması sonrası kısa süre içinde hayatını kaybetmesi üzerine, İngiltere'deki Kraliyet Hayvanları Koruma Derneği (RSPCA), şöyle diyor:

UFO’lar (Tanımlanmamış Uçan Cisim) spesifik bir iddia değil, genel bir konudur. Los Angeles Savaşı, Kemerburgaz UFO ve Phoenix Işıkları gibi olaylar UFO’lar konusunda spesifik birer iddiadır. Bu sebeple böylesine geniş bir konuyu uzunca işlediğimiz için elbette her yönüne değinmemiz mümkün olmayacaktır.

Bu makalede; 51. Bölge, Ekin Çemberleri, Roswell Olayı, Antarktika’daki Naziler, Mars’taki Yüz, Reptilianlar gibi UFO komplolarıyla ilişkilendirilen birçok konuya değinmeden, UFO’lara dair bilimsel bir perspektif sunmaya çalışacağız.

Allen Beyinbilim Enstitüsü’nden Bilimsel Çalışmalar Şefi Dr. Christof Koch, “Beyin, bilinen evrendeki en karmaşık nesnedir.” der [1]. Son derece karmaşık olan beyin yapısı dünyasına giren kişinin hayret etmemesi mümkün değildir. İnsan beyninde 100 milyar kadar nöron vardır ve bunların her biri en az bir başka nöronla bağlantı kurar [2]. Bu bağlantılara sinaps denir. Beynin fazlasıyla girift olan bu yapısı, yüz milyonlarca bilgisayarı anlaşılması zor bir ağla birbirine bağlayan internete benzetilebilir. Tıpkı bir bilgisayarın kolayca bağlantısını değiştirip başka bir bilgisayarla iletişim kurabilmesi gibi nöronlar da tamamen dinamik bir şebeke oluştururlar. Komşu nöronlarla yaptıkları bağlantıları sürekli değiştirirler [3]. Hayvanların, özellikle de insanların görünürde basit, ancak gerçekte çok karmaşık davranışlarının arkasında bu vardır.

Beyin hakkında bilmediklerimiz hâlâ bildiklerimizden daha çoktur. Nöronlar sürekli farklı sinapslar oluştururken beynin değişik bölümleri nasıl hâlâ bu kadar uyumlu çalışabilir? Belleğimiz bilgileri ve anıları nasıl saklar? Elektrik sinyalleri nasıl canlı görüntülere, seslere, duygulara vs. dönüşür? Yine de beyin hakkında olağanüstü bir şey biliyoruz: Beyin, yaklaşık 500 milyon yıl önce solucanlarda evrimleşmiş ve o zamandan beri de evrimleşmeye devam eden bir organdır [4]. Beyin, hayvan evrimsel geçmişinin ilk evrelerinde ortaya çıktığından (genellikle beyni de içerecek şekilde) gelişmiş bir sinir sistemi olan modern türlerin çoğu beyni olan ortak bir atadan gelmektedir. Bu durum bize diğer türleri ve onların geçirdikleri evrimi inceleyerek kendi beynimizi anlama fırsatı verir.

Okulda bu sözcükleri ezberlediğinizi hatırlıyor musunuz: "Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı."

Bir tane daha: "Maki, Akdeniz ikliminin egemen olduğu bölgelere özgü, ortalama 1-2 metre boyundaki küçük ağaç ya da çalıların oluşturduğu bitki örtüsü."

Büyük Göller (İng: "Great Lakes"), Kuzey Amerika'da, Kanada-ABD sınırında bulunan, birbirine bağlı 5 tatlısu gölünden oluşuyor. Bu göller topluluğu, Dünya'daki tatlı su havzasının %21’ini oluşturuyor ve gezegenimizdeki en büyük tatlı su havzası olarak biliniyor. ABD ve Kanada’daki bu göller (Superior, Michigan, Huron, Erie ve Ontario gölleri), civarında yaşayan yaklaşık 40 milyon insana çeşitli ekosistem hizmetleri sağlıyor.

Ticari denizcilik, ticari balıkçılık ve hobi balıkçılığı endüstrisi için oldukça önemli olan bu göller, haliyle istilacı türler gibi dış tehditlere de fazlasıyla maruz kalıyor. Bu beş büyük gölde bildiğimiz yaklaşık 180 ayrı, göle özgü olmayan, dışarıdan tanıtılmış tür bulunuyor. Daha da önemlisi, Kanada ve ABD’de bilimsel camia ne kadar iyi olursa olsun, bu göllerin biyolojik çeşitliliğini anlamak adına çalışmalar yeni yeni yapılmaya başlandı.

Araştırmacılar, sadece 3 saat mor ötesi ışınlara maruz kaldıktan sonra tamamen çözünen yeni bir tür plastik üretmek için fruktoz kullandı. Bu plastik daha sonra tamamen geri dönüştürülebiliyor.

Plastik kurtulması zor olmasıyla ünlüdür, eritmek veya yakmak zehirlidir ve toprakta kendi haline bırakıldığı zaman, yüzlerce yıl gezinebilir. Şimdi bilim insanları, ışığa maruz kaldığı sırada çözünebilen yeni bir tür plastik geliştirdiler ve şaşırtıcı olarak bu yeni plastik sadece üç saat içinde çözünüyor.

Altın oran 1.618033... diye giden bir sayıdır. Yunanca $\phi$ veya $\varphi$ veya $\Phi$ işaretiyle gösterilen altın oran, "kutsal oran", "ilahi oran" veya "altın sayı" gibi isimlerle bilinmektedir. Bu abartılı isimlerin nedeni, 2400 yıl önce yaşamış Öklid'e kadar giden bir süredir insanların, Evren'deki olay, olgu ve süreçlerin bu sayı etrafında şekillendiğine inanmış olmasıdır. Gelmiş geçmiş en popüler kurgu yazarlarından Dan Brown'un Da Vinci Şifresi kitabı gibi eserleri bu inancın halk arasında pekişmesine katkı sağlamıştır. Bu inanca göre altın oran, elde edilebilecek en estetik, en ilahi geometrileri vermektedir. 

Altın oranı veya $\phi$ sayısını elde etmenin 3 temel yolu vardır: Bunlardan ikisi geometriye, biriyse aritmetiğe dayanmaktadır. Önce geometrik altın orana bakalım. Bir şeyin altın orana uyduğunu bulmak için uzun ve kısa kenarlarının toplamını, uzun kenarına bölmeniz gerekmektedir. Örneğin elinizde, aşağıdaki gibi iki segmente bölünmüş bir doğru parçası olduğunu düşünelim:

Tıp biliminin hızla geliştiği ve birçok hastalığın doğasını anlama yolunda büyük adımların atıldığı bir dönemdi. Ancak bu dönemde, hala anlaşılmamış ve gizemini koruyan bazı rahatsızlıklar vardı. Bu rahatsızlıklardan biri de isteriydi. Paris'teki Salpêtrière Hastanesi'nin koridorlarında, isterinin gizemini çözmeye çalışan bir doktor, Jean-Martin Charcot, tarihe adını yazdırmaya hazırlanıyordu.

Jean-Martin Charcot, 19. yüzyılın sonlarına doğru Fransa'da nöroloji biliminin öncülerinden biriydi. Özellikle hipnoz ve isteri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınıyor. Bu konudaki çalışmaları, psikanalizin babası olarak bilinen Sigmund Freud'a da ilham vermiştir.

Rüyalar inanılmaz olaylardır ve hayatınızın yaklaşık 6 yılını uyuyarak geçirdiğinizi düşünürsek, genelikle hemen unutulmak üzere onları bir kenara atmanız oldukça garip.

Beyinimiz gece boyu işe çıkar ve bize en inanılmaz, tuhaf, ve anlaşılan genelikler rastgele görüntü ve hikayelerin bazılarını getirir. ama …. rüyalar nelerdir? Ve birçok bilim kurgu hikayesi ya da filiminde olduğu gibi, rüyamızı kaydedip ne gördüğümüzü anlayabilir miyiz? Daha önce beyin dalgalarına atıfta bulunan insanları duymuş olabilirisiniz, ama hiç durup düşündünüz mü: bunlar gerçek dalgalar mı, ve… bilgi taşıyorlar mı ? Beyin dalgaları , mesela, radyo dalgalarına mı benziyorlar ? Cevap: evet hem radyo hem beyin dalgaları, ışık hızında hareket eden dalgalar olan elektromanyetik radyasyon formlarıdır.

Halk arasında sıcakkanlı ve soğukkanlı olarak bilinen terimler, bilimsel literatürde aslında homeoterm (sıcakkanlı) ve poikiloterm (soğukkanlı) olarak kullanılır. Çünkü "sıcak" veya "soğuk" olan bir durum yoktur. Homeoterm olanlar adı üzerinde vücut sıcaklığını sabit tutacak metabolik aktivite (homeostaz) ile evrimleşmiştir. Genelde bu durum bulunduğu ortam sıcaklığından daha sıcak olur. Poikiloterm olanlarda ise vücut sıcaklığı ortam sıcaklığı ile birlikte değişkenlik gösterir. Yani sıcakkanlı yerine sabitsıcaklı; soğukkanlı yerine değişkensıcaklı kullanmak doğru olacaktır. Çünkü poikiloterm hayvanlar güneşlenirken vücut sıcaklıkları belirgin şekilde artar, daha sonra metabolik aktivite ile birlikte düşer. Öyle ki soğukkanlı denilen hayvanların bizden tek farkı vücut ısılarını ortamdaki sıcaklıktan daha yüksek tutamamaları değil; aynı zamanda ortamdan daha serin de tutamazlar. Bu yüzden literatürdeki gibi değişkensıcaklı anlamına gelen poikiloterm terimini kullanmak daha doğru olacaktır.

Bu tanımlar sık sık yukarıdakiler ile karıştırılır. Halbuki farklı tanımlardır. Endotermik hayvanlar, sıcaklık kaynakları kendileridir. Ektotermik hayvanların sıcaklık kaynakları ise çevredir. Örneğin endotermik hayvanlar solunum ile krebs döngüsünden ATP sentezleyerek kaslarda yakıt olarak kullanırlar ve bu sayede kinetik enerji ile sıcaklık üretirler. Aynı zamanda pirüvat ve yağ asitlerini kullanırlar. Bu yüzden bu hayvanlar soğuk iklimlere daha iyi uyum sağlayabilirler. Dolayısıyla teorik olarak endotermik hayvanlar, homeoterm veya poikiloterm olabilir. Bunun en güzel örneği hepsinin ektotermik olduğu sanılan balıklarda opah (Lampris spp.) isimli endotermik bir tür tanımlanmasıdır! Kendisi, pektoral kasları ile sıcaklık üreterek kalbinden çıkan kanın sıcaklığını, solungaçlarında rete mirabile adı verilen damar ağı sayesinde çevrenin etkisiyle soğuyan toplar damarlardaki kanın daha düşük sıcaklığı (soğukluğu) ile değiştirebiliyor. Kısaca damar ağında karşılıklı bir sıcaklık düzenlemesi gerçekleşiyor. Ayrıca yoğun yağ katmanı sayesinde sıcaklık izolasyonu da sağlıyor. Fakat endotermik olarak sıcaklığını kendi üretmesine rağmen homeoterm (sabitsıcaklı) değil. Çünkü çevrenin etkisiyle bu stabilizasyonu sağlayabiliyor ve gün içerisinde sıcaklığında değişim gözleniyor.

Biyolojik cinsiyet ile ilgili anatomik farklılıklar pelviste, halk arasındaki adıyla leğen kemiğinde kolayca ayırt edilebilmektedir. Erkek ve dişi Homo sapiens pelvisleri arasındaki yapısal farklılıklar, dişi pelvisi ile karşılaştırıldığında daha belirgin ve iyi işaretlenmiş kas ekleri ile birlikte daha büyük eklem yüzeyleri olan erkek pelvisinin daha kalın iskeleti ile ilgilidir.

Daha belirgin farklılıklar ise, elbette dişi pelvisinin doğuma uygun şekilde evrimleşmesinden kaynaklanmaktadır. Peki gerçekten öyle mi?