Türler arası melezleşmenin mümkün olduğu; katırlar, "çakupek", "kaslan", "grolar", "leopan" veya melezleşerek türleşen ispinozlar^[14] gibi sayısız canlı sayesinde net bir şekilde bilinmektedir. Bu, ilginç bir soruyu doğurmaktadır: İnsan, diğer hayvanlarla melezleşebilir mi? Daha spesifik olarak, insan, şempanzeler veya bonobolar gibi çok yakın akrabalarıyla melezleşebilir mi?

İnsan-şempanze veya şempanze-bonobo gibi birbirinden ayrı olan ama evrimsel açıdan çok yakın akraba türlerin verimli döller verecek (veya vermeyecek) biçimde çiftleşip, yavrular üretme ihtimali (yani "melezlenme ihtimali") üzerinde durmadan önce, ayrı türleri yaratan evrimsel mekanizmaları ve türleşme kavramını kısaca hatırlamamız gerekiyor.

GitHub, "GitHub Copilot Workspace" adlı çığır açan bir geliştirme ortamını tanıttı ve geliştiricilerin doğal dil aracılığıyla kodla etkileşim kurma biçimini yeniden şekillendirdi. GitHub Blog üzerinden yayınlanan teknik bir önizleme ile ilan edilen bu yenilikçi platform, geliştiricilerin beyin fırtınası ve planlama yapmasına; yazılım oluşturmasına, test etmesine ve yazılımları düşünceden ürüne kadar tamamen doğal dilde (örneğin sadece İngilizce yazarak) çalıştırmasına olanak tanıyor.

GitHub Copilot'un 2022'de kullanıma sunulması, geliştiricilere kodlama verimliliğini %55'e kadar artıran yapay zeka destekli bir "otomatik tamamlama" özelliği sunduğu için önemli bir sıçramaya işaret ediyordu. Bu başarının ardından GitHub, 2023 yılında Copilot Chat'i kullanıma sunarak geliştiricilerin kodlarıyla konuşarak gerçek zamanlı olarak etkileşime girmesine olanak tanıdı ve kodlama sürecini daha da geliştirdi. Şimdi, GitHub Copilot Workspace'in ortaya çıkmasıyla GitHub, tüm yazılım geliştirme yaşam döngüsünü tek ve uyumlu bir arayüzde destekleyen bir ortam yaratarak bir adım daha atıyor.

Yapılan kuş şarkıları araştırmalarının çoğu, ılıman bölgelerdeki erkek ötücü kuşlar üzerinde yapıldığı için, erkek kuşların şarkılarının dişi kuşları çekmek ve bölgelerini korumak için cinsel seçilim yoluyla şekillendirildiği hipotezi birçok çalışmayla desteklendi. Fakat bu yapbozdaki eksik parça, dişi ötücü kuşların şarkıları ve bu şarkıların işlevi hakkındaki araştırmalardı.

Yakın zamana kadar nadir, atipik ya da hormonal sapmalar olarak değerlendirilen dişi ötücü kuşların şarkıları hak ettikleri değeri ancak son zamanlarda görmeye başladı. Bu yargıların bir sebebi, sadece erkek kuşların şakıdığı türlerin diğer biyocoğrafik bölgelere kıyasla çok daha yaygın olduğu ılıman Kuzey Amerika ve Avrupa'ya yönelik coğrafi bir önyargı olabilir. Biz de bu yazımızda yapbozdaki eksik parça hakkında son zamanlarda yapılan araştırmaların birkaçına bu önyargıları kırmak adına yakından bakacağız.

Saplantılı bir epistemolog, epistemolojiye dair neredeyse her şey ile ilgilenme konusunda cüretkar ve azimli olmaya dikkat edecektir. Bu nedenle baştan belirtmekte fayda görüyoruz ki bu yazı, bir epistemoloji yazısıdır ve epistemoloji açısından konuyu ele almaktadır. Yazar, feminist kuram hakkında öne sürmek veya söz etmek durumunda kaldığı her konuda eleştiriye ve önerilere açıktır. Diğer yandan daha önce ele aldığımız epistemolojiye giriş, dini ve reformcu epistemoloji, doğallaştırılmış epistemoloji, erdem epistemolojisi ve Gettier problemi yazılarımızı okumanız, bu içeriğin sizin için daha verimli olmasına katkı sağlayacaktır. Çünkü çağdaş epistemolojideki yaklaşımlar birçok tartışma başlığı altında çoğunlukla birbiriyle ilişkilidir.

Bilen birinin kültürel aidiyeti, cinsiyeti, bireysel deneyimleri, eğitim süreci veya başka türden bir kimliği, bilme sürecinin kendisinde etkili midir? Bu farklılıklar bilişsel mekanizma olarak bilme aygıtı ya da işlemcisi olan zihnimize dışarıdan gelen girdilerin farklılığına işaret etmektedir. (Quine’ın işaret ettiği gibi!) Bu farklı girdiler, zihinsel çıktılar üzerinde bir etki sahibi olabilir. İşte tam bu noktada bir erkek ve bir kadının deneyimlerinin farklılıklarını düşünün. Örnek olarak bir doğumun acısını bilmeyi ele alın, bir erkek bu bilmeye epistemik olarak asla tam anlamıyla sahip olamaz gibi görünüyor. Çünkü bu acı ve doğum sürecinin bilişsel girdisini hiçbir zaman (en azından yakın zamanda) deneyimlemeyecek gibi duruyor. Bu haliyle bir erkek, kadınların bu ve benzeri konularda deneyimleri, bilişsel süreçleri ve bunların çıktıları hakkında bir bilgi sahibi, tam anlamıyla, olabilir mi? Şimdi analitik felsefenin epistemolojiye dair klasik örneğine tekrar dönelim;

İnsan, bilimsel açıdan oldukça muğlak bir terimdir. Bunun 2 temel nedeni var: İlki, "insan" sözcüğünün bilimsel bir terim olmaması. Bu, bir canlının halk arasındaki ismidir. Örneğin "çayır köpekleri" ismi, bir canlının halk arasındaki adıdır. Fakat canlı bir köpek türü değildir; Cynomys cinsi sincaplara halkın taktığı isimlerdir. Bunun birçok örneği vardır: dağ keçisi, keçi değildir. Yeleli kurt, kurt değildir. Kral kobra, gerçek bir kobra değildir. En fenası, "tavuskuşu mantis ıstakozu" ne bir tavuskuşudur, ne bir mantistir, ne de ıstakozdur. Bu sorun nedeniyle bilim camiasında türler, tür isimleriyle anılırlar. İnsan da farksızdır. İnsan sözcüğü halk arasında kullandığımız bir isimdir ve hepimiz "insan" derken ne kastettiğimizi biliriz. Ancak bilimsel terminolojide dikkatli olmak gerekir; zira terimler çok iyi tanımlanmazlarsa, iletişimde ve araştırmalarda büyük sorunlar çıkacaktır. Buna az sonra döneceğiz.

İnsan sözcüğünün bilimsel olarak pek anlamlı olmamasının ikinci nedeni ise evrimdir. Evrimsel süreçte canlılar çok yumuşak bir şekilde değişirler. Bir tür, yeni bir türe son derece ufak basamakların birikimiyle geçer. Dolayısıyla canlıları sınıflandırmak çok güçtür. Bu nedenle taksonomistler (ya da "taksonomlar"), paleontologlar, arkeologlar ve antropologlar sürekli birbirleriyle kavga ederler. Türler arası geçiş öylesine yumuşak, evrim öylesine narin bir süreçtir ki; türleri net çizgilerle birbirinden ayırmakta zorlanırız. Ne zaman ki araya yeterince zaman koyarız, o zaman iki tür arasındaki fark daha belirgin hale gelir. Fakat bu defa da eklediğimiz zamandan ötürü kimi zaman aradaki geçişte bulunan türleri atlayabiliriz. Bu nedenle bilim insanları son derece titiz bir şekilde çalışarak türleri isimlendirmeye ve birbirinden ayırmaya çalışırlar. Böylelikle evrimsel süreçte hangi türün hangisinin atası olduğu, kimin kimden evrimleştiği, hangi türlerin daha yakın, hangi türlerin daha uzak akraba oldukları anlaşılabilir. 

Büyük patlamadan sonra, yaklaşık ilk 3-20 dakikalık süreç içerisinde Büyük Patlama nükleosentezi adını verilen olay gerçekleşir. Nükleon ve sentez kelimelerinden oluşan nükleosentez kelimesi; "var olan proton ve nötronlardan atom çekirdeklerinin üretimi" anlamına gelir. Bu dönemde, kimyanın temelinde yer alan atomları oluşturacak temel bileşenler olan elektronlar bulunsa da, henüz nötr atomlardan bahsedilemez. İlk nötr atomların oluşumu, Büyük Patlama'dan yaklaşık 380000 yıl sonra olmuştur.

Nükleosentez, oluşum şekline göre birkaç şekilde gerçekleşebilir. Bunlardan ikisi; Büyük Patlama nükleosentezi ve yıldız nükleosentezidir. Nükleosentez reaksiyonları, Büyük Patlama'dan yaklaşık olarak 100 saniye sonra başlamıştır ve yaklaşık 20 dakika sonra sıcaklığın ve parçacık yoğunluğunun düşmesiyle birlikte bitmiştir.

Daha önceki çalışmalar, insanların müziği deneyimlerken ses ile vücut hareketi arasındaki ilişkileri algılayabildiklerini göstermişti. Algının Motor Teorisi, bu benzerlik ilişkilerinin insan bilişinin derinlerinden köken aldığını iddia ediyor.

Teoriye göre; bir şeyi algılamak için, işlemeye çalıştığımız duyusal izlenimlerle ilişkili hareketleri aktif olarak simüle etmeliyiz. Bu yüzden, müzik dinlediğimizde, sesi ürettiğine inandığımız vücut hareketlerini zihinsel olarak simüle etme eğilimindeyiz. Dolayısıyla, bir sesi deneyimleme, vücut hareketinin zihinsel bir görüntüsünü gerektirir. Profesör Godøy şöyle diyor:

Endonezya'da vahşi bir orangutan, yanağında acı veren bir yara oluştuğunda, araştırmacıları hayrete düşüren bir şey yaptı: Ağrı kesici ve iyileştirici özellikleri olduğu bilinen bitki yapraklarını çiğnedi, bitkinin özütünü açık yaraya sürdü ve ardından yaprakları yarasını örtmek için lapa olarak kullandı! Konuyla ilgili bir makalenin ilk yazarı olan biyolog Isabelle Laumer, NPR'ye yaptığı açıklamada şöyle diyor:

Yaklaşık 150 orangutanın koruma altındaki bir yağmur ormanında yaşadığı Sumatra'nın kuzeybatısındaki Gunung Leuser Ulusal Parkı'ndaki Suaq Balimbing araştırma alanında belgelenen orangutanın bu yeniliği karşısında "çok heyecanlandığını" da sözlerine ekliyor.