Enerji, evrenin doğumundan günümüze kadar her fiziksel ve kimyasal tepkimede gözlemlediğimiz, bu tepkimeleri mümkün kılan olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Öyle ki bu enerji, mikrokosmosdaki bir atomun titreşiminden makrokosmosdaki bir yıldızın patlamasına kadar uç skalalarda varlığını gösterir; fakat enerjinin belki de en iyi bir şekilde gözlemlendiği yer, canlı vücududur.

Canlı, homeostazını (vücut dengesini) koruyabilmek, bir diğer tabir ile canlılığını sürdürebilmek adına çeşitli biyokimyasal reaksiyonlar gerçekleştirerek hayatta kalmaya çalışır. Bu reaksiyonların tümüne metabolizma denir ve vücut içerisinde gerçekleşen tüm yapım ve yıkım olaylarını kapsar. Homeostazı koruyabilmek adına gerçekleştirdiği metabolik aktivitenin büyük bir bölümünde enerjiye ihtiyaç duyar. Bu ihtiyacı, şimdiye kadar tespit edilmiş temelde 4 farklı yöntem ile karşılar:

Yapay zekâ için bir skor daha! Mart 2024'te yapılan bir çalışmada, 151 insan katılımcı, yaratıcı düşüncenin bir göstergesi olarak kabul edilen "ıraksak düşünce"yi ölçmek için tasarlanmış üç testte ChatGPT-4 ile karşı karşıya getirildi. Iraksak düşünme, "Ailemle siyaset hakkında konuşmaktan kaçınmanın en iyi yolu nedir?" gibi, kesin bir çözümü olmayan bir soruya benzersiz bir çözüm üretme yeteneği ile karakterize edilir. Çalışmada GPT-4, insan katılımcılardan daha orijinal ve ayrıntılı cevaplar verdi!

Scientific Reports'ta yayınlanan "Yapay zeka üretici dil modellerinin mevcut durumu, ıraksak düşünme görevlerinde insanlardan daha yaratıcıdır!" başlıklı çalışma, Arkansan Üniversitesi Psikoloji Bilimi doktora öğrencileri Kent F. Hubert ve Kim N. Awa'nın yanı sıra, aynı üniversitede Psikoloji Bilimi yardımcı doçenti ve Yaratıcı Biliş ve Dikkat Mekanizmaları Laboratuvarı direktörü Darya L. Zabelina tarafından kaleme alındı.

Kanser hücreleri, yeni ve daha uzak dokulara yayılabilme özelliğine sahiptirler ve bu özellikleri onları daha da ölümcül hale getirir. Tümör hücreleri kan veya lenfatik yollarla vücuda dağılabilir ve ulaştıkları yerlerde çoğalabilirler; bu sürece metastaz denir. Kanserin metastaik yayılımı için damar ağı, çok önemli bir etmendir.

Yeni kan damarlarının oluşması sürecine anjiyogenez adı verilir. Aynı şekilde yeni lenfatik kanal ve damarların oluşumu sürecine de lenfogenez adı verilir. Her iki süreç de tümörlere oksijen ve besin sağlamakta ve atıkları hızlıca uzaklaştırmada oldukça önemlidir. Anjiyogenik faktörler, özellikle neoplastik damarlanmanın oldukça yoğun olduğu yerlerde yüksek konsantrasyonlarda bulunur.

Biyolojik cinsiyet ile ilgili anatomik farklılıklar pelviste, halk arasındaki adıyla leğen kemiğinde kolayca ayırt edilebilmektedir. Erkek ve dişi Homo sapiens pelvisleri arasındaki yapısal farklılıklar, dişi pelvisi ile karşılaştırıldığında daha belirgin ve iyi işaretlenmiş kas ekleri ile birlikte daha büyük eklem yüzeyleri olan erkek pelvisinin daha kalın iskeleti ile ilgilidir.

Daha belirgin farklılıklar ise, elbette dişi pelvisinin doğuma uygun şekilde evrimleşmesinden kaynaklanmaktadır. Peki gerçekten öyle mi?

Birçok virüs, yüksek evrimleşme hızına sahiptir. Bu yüksek evrimleşme hızı, büyük popülasyon boyutlarına, kısa çoğalma sürelerine ve virüslerin mutasyon hızı bağlıdır. Özellikle mutasyon oranı, taksonlar arasındaki evrimleşme oranının önemli bir belirleyicisidir. Virüs bağlamında mutasyon oranı, viral genomun replikasyonu sırasında yapılan hataların oranıdır. Bu, bir popülasyonda mutasyonların sabitlendiği veya tüm bireylerde bu mutasyonun mevcut olduğu oran olan sabitlenme (İng: "substitution") oranının tersidir. Bir yavru popülasyonda üretilen genetik çeşitlilik miktarını tahmin etmek için mutasyon oranları kullanılırken, belirli bir soy ya da takson için evrim oranını tahmin etmek için sabitlenme oranı kullanılır.

Popülasyon genetiğinde önemli bir parametre, nükleotid bölge başına mutasyon oranının ve genom boyutunun bir ürünü olan genomik mutasyon oranıdır. Genomik mutasyon oranı, her yavrunun ebeveyn genomuna kıyasla sahip olacağı ortalama mutasyon sayısını belirtir. DNA virüsleri tipik olarak, bir hücre enfeksiyonuna (İng: "cell infection", "c") düşen nükleotid bölgesi (İng: "nucleotide", "n") başına sabitlenme (s/n/c) ölçeğinde, 10^-8-10^-6 sabitlenme düzeyinde bir mutasyon oranına sahiptir. Bununla birlikte RNA virüsleri 10^-6-10^-4 s/n/c arasında değişen daha yüksek mutasyon oranlarına sahiptir. Taksonomik alana bağlı olarak değişen oranlara rağmen daha küçük genomlu türler, genomik mutasyon hızları ve genom boyutları arasında negatif bir korelasyon sergiler. Öyle ki genom başına mutasyon oranları nispeten sabittir.

Almanya'nın Münih şehrinde kırda ve şehirde yaşayan karatavukların sirkadiyen ritmleri arasında farklılıklar bulundu. Yeni bir araştırma, şehir yaşamının insanlar ve hayvanlardaki biyolojik saat üzerinde büyük etkileri olduğunu gösteriyor.

Araştırmacılar Güney Almanya'daki karatavukların sarkadiyen ritimlerini (24 saatlik biyolojik aktivite döngülerini) ölçtü. Alman ve İskoç araştırmacılar, şehirde yaşayan kuşların ormandakilere göre daha erken kalktığını ve daha az dinlendiğini buldu. Araştırma ekibinin bulguları, farklılıkların mikroevrimin bir sonucu olabileceği ihtimalini yükseltti.

Viagra ve diğer cinsel bozukluk ilaçlarının tıp dünyasında kullanılmaya başlanması cinsellik açısından gerçekten bir devrim yaratmıştı. Belirli sorunlardan dolayı veya yaşa bağlı ereksiyon problemi yaşayan kişiler, artık bu soruna boyun eğmeden gerekli ilaç ve tedavilerle mutlu bir cinsel hayat yaşayabiliyorlardı.

Ancak ereksiyon problemi yaşayanlara verilen bu ilaçlar bazı kişilere bütüncül bir çözüm sunamıyor. Diğer yandan kalp-damar hastalıkları ve tansiyon gibi sorunları olan insanlara reçete edilemiyorlar.^[1] Bu nedenle Viagra gibi erektil disfonksiyonu iyileştiren ilaçlardan yararlanamayan insanlar için karpuz yemek doğal ve iyi bir çözüm olabilir!

Alkol, karbon atomuna doğrudan bağlanmış bir ''-OH'' grubu olan organik bileşiklere verilen genel addır. Bu yüzden teknik olarak karbon atomu içeren her organik bileşik bir alkole dönüştürülebilir. Örneğin ksilitol ya da eritritol gibi şeker alkolleri çeşitli maddelerin içerdiği şekerin fermente edilmesi ile elde edilir. Günümüzde üretilen alkollü içeceklerin üretilmesinde kullanılan temel yöntem de budur; çeşitli maddelerin ve doğal olarak şeker barındıran besinlerin fermente edilmesi...

Fermantasyon işlemi, besinin içerdiği karbonhidratın oksijensiz ortamda bakteriler tarafından alkole ya da aside dönüştürülmesidir. Bu işlemin gerçekleşmesi için gereken bakteriler bazen maya olarak dışarıdan da eklenebilir ya da ışık altında şeker eklenerek besinin içerdiği bakterilerin aktif olması sağlanabilir. Hatta bu işlemin uzun sürmesi ve tam olarak gerçekleşmesi için bakteriler tarafından tüketilmesi için farklı bir karbonhidrat kaynağı eklenebilir. Üretilen alkollü içeceğin türüne göre farklı fermantasyon yöntemleri tercih edilebilir.