Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Evren'in Herhangi Bir Noktada Kendi Üzerine Çökmesi Matematiksel Olarak Mümkün!

Evrende Yaşanacak Bir Faz Geçişi Süreci, Evren'in Sonunu Getirebilir!

Evren'in Herhangi Bir Noktada Kendi Üzerine Çökmesi Matematiksel Olarak Mümkün!
3 dakika
10,009
Tüm Reklamları Kapat

Evren çökmek üzere olabilir ve bu doğruysa, içerisindeki her şey (biz de dahil olmak üzere) küçük ve ağır bir küreye sıkışacaktır. Kuramsal fizikçilere göre bu çökme süreci halihazırda Evren'in herhangi bir yerinde başlamış ve evrenin geri kalan kısmını yavaş yavaş içine alıyor olabilir.

Bu inanması güç konsept bir süredir ortalıklardaydı; ancak şimdi Danimarka’daki araştırmacılar bunun matematiksel denklemlerle mümkün olduğunu ispatladıklarını iddia ediyorlar. Teorinin temelini, er ya da geç evrende var olan kuvvetlerde meydana gelecek dramatik bir değişimin evren içerisindeki tüm parçacıkları aşırı derecede ağırlaştıracak olması oluşturuyor. Her şey; –her bir kum tanesi, her bir gezegen ve galaksi- şimdi olduğundan milyarca kat daha ağır hale gelecek.

Tüm Reklamları Kapat

Teori, yeni kütlenin tüm maddeleri sıkıştırarak süper sıcak ve ağır bir küre haline getireceği ve bugün bildiğimiz evrenin artık var olmayacağını ileri sürmektedir. Bu şiddetli sürece faz geçişi (İng: "phase transition") denilmekte ve bu; suyun buharlaşmasına ya da mıknatısların ısıtıldıklarında manyetik güçlerinin kaybetmelerine benzemektedir. [E.N. Faz geçişinin kozmolojik önemiyle ilgili buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.]

Higgs Teorisi olarak bilinen teoriye göre, buna benzer bir faz geçişi Büyük Patlama’dan saniyenin milyarda birinin onda biri gibi bir zamandan sonra meydana gelmiş ve uzay-zaman dokusunda değişim yaratmıştır. Bu geçiş sırasında, boş uzay bugün Higgs Alanı olarak isimlendirdiğimiz görünmez maddeyle dolmuştur.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı temel parçacıklar bu alanla etkileşime girerek bu süreçten enerji kazanmakta ve bu yapısal enerji, parçacığın kütlesi olarak bilinmektedir. Güney Danimarka Üniversitesi’ndeki araştırmacılar matematiksel denklemler kullanarak nasıl ki madde sıvı ya da katı durumda olabiliyorsa Higgs alanının da iki durumu olabileceğini keşfetmişlerdir. İkinci durumda Higgs alanı, bilim insanlarının gözlemiş olduğundan milyarca kat daha yoğundur.

Eğer bu aşırı yoğun Higgs alanı oluşmuş ise o zaman evrenin herhangi bir yerinde, herhangi bir zamanda bu durumdan aniden bir ‘balon’ oluşabilir; suyun kaynatılmasında olduğu gibi. Balon daha sonra tüm uzaya ışık hızında genişler ve Higgs alanını şu andaki durumundan başka bir duruma sokar. Balonun içerisindeki tüm temel parçacıklar balonun dışında olduklarından daha fazla bir ağırlığa ulaşır ve bunlar birbirlerini kendilerine çekerek süper kütleli merkezler oluşturur. Southern Denmark Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Jens Krog şöyle diyor:

Bir çok teori ve hesaplamalar böyle bir faz geçişini öngörüyor; ancak önceki hesaplamalarda bazı belirsizlikler oldu. Şimdi daha hassas hesaplamalar yaptık ve iki şey görüyoruz: Evet, evren muhtemelen çökecek ve çöküş ihtimali, geçmiş hesaplamaların öngördüğünün aksine daha olası. Bu faz geçişi evrenin bir yerlerinde başlayacak ve buradan yayılacak. Belki de çöküş, evrenin herhangi bir yerinde hali hazırda başlamış ve şu anda da evrenin geri kalanını içine alıyor olabilir. Belki çöküş, tam burada ve şu an itibariyle başlıyor olabilir. Belki de bundan bir milyar yıl sonra başlayacak. Bilmiyoruz.

Araştırmacılar faz geçişi öngörüsüne temel oluşturan üç ana denkleme bakıp ve bu denklemlerin üçünün birlikte nasıl işlediğini ve birbirleriyle nasıl etkileşim halinde olduklarını gösterdiler. Yeni yapılan hesaplamalar her ne kadar çöküşün geçmişte olduğundan daha olası olduğuna işaret ediyorsa da bunun hiçbir zaman gerçekleşmeyecek olması da olasıdır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Çöküş, Higgs bozonu olarak bilinen atom altı parçacığa kadar devam edebilir. Higgs bozonu, tüm evreni kaplayan bir enerji alanının kanıtıdır. Alandaki değişim, içerisindeki parçacıkların milyarca kat ağırlaşmasına neden olacaktır. Oluşan yeni kütle, tüm maddeleri sıkıştırarak süper sıcak ve ağır bir küre halini alacak ve bildiğimiz evren artık var olmayacaktır.

Faz değişimin ön koşulu, evrenin Higgs partikülü de dahil olmak üzere bugün bildiğimiz temel parçacıklarından oluşuyor olmasıdır.

Eğer evren, henüz keşfedilmemiş parçacıklar içeriyorsa; faz değişimi öngörüsünün temeli yanlış olacaktır. 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
29
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 13
  • Tebrikler! 8
  • Bilim Budur! 6
  • Muhteşem! 5
  • İnanılmaz 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Korkutucu! 2
  • Umut Verici! 1
  • Üzücü! 1
  • Güldürdü 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Daily Mail | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/04/2024 05:26:34 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1805

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Entropi
Karbondioksit
Sars
Yas
Doğa
Karbon
Diş Hekimliği
Tarım
Dalga
Epistemik
Mitler
Hormon
Hominidae
İyi
Eğitim
Astrofizik
Işık
Evrimsel Biyoloji
Dişler
Uydu
Küresel Isınma
Su
Gebelik
Teyit
Müfredat
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Zolfagharifard, et al. Evren'in Herhangi Bir Noktada Kendi Üzerine Çökmesi Matematiksel Olarak Mümkün!. (23 Aralık 2013). Alındığı Tarih: 19 Nisan 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1805
Zolfagharifard, E., Çöl, G., Bakırcı, Ç. M. (2013, December 23). Evren'in Herhangi Bir Noktada Kendi Üzerine Çökmesi Matematiksel Olarak Mümkün!. Evrim Ağacı. Retrieved April 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1805
E. Zolfagharifard, et al. “Evren'in Herhangi Bir Noktada Kendi Üzerine Çökmesi Matematiksel Olarak Mümkün!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Gökçe Çöl, Evrim Ağacı, 23 Dec. 2013, https://evrimagaci.org/s/1805.
Zolfagharifard, Ellie. Çöl, Gökçe. Bakırcı, Çağrı Mert. “Evren'in Herhangi Bir Noktada Kendi Üzerine Çökmesi Matematiksel Olarak Mümkün!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Gökçe Çöl. Evrim Ağacı, December 23, 2013. https://evrimagaci.org/s/1805.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close