Yaşadığımız dünya üzerinde gün içerisinde pek çok yolculuk yapılıyor. Ulaşım aracı fark etmeksizin binlerce insan birlikte kapalı ortamlarda bulunmak mecburiyetinde kalıyorlar. Bu ulaşım araçlarının en önemlisi hiç şüphesiz uçaktır. Çünkü çok farklı coğrafyalardan insanların çok kısa süreler içinde buluşmalarına imkan veriyor ve çok yoğun bir işleyişe sahiptir.

Tabii ki insanlar sadece birbirleri ile ulaşım aracında karşılaşmıyorlar. Gittikleri her yerde, yedikleri her yemekte birbirleri ile temasta bulunuyorlar. Bunlar dünyamızın değişmez gerçekleri...

Bilim, en küçük atomaltı parçacıklardan en büyük galaksi kümelerine kadar, fiziksel ve doğal dünyanın yapısını ve davranışlarını gözlem ve deney yoluyla, sistematik bir şekilde inceleyen, entelektüel ve pratik bir faaliyet olarak tanımlanabilir.^[1] Bilim, Evren'e, parçalarına ve varsa ötesine dair genel gerçekleri ve temel yasaları öğrenme yolunda çıkılan bir yolculuk; bir veri toplama, değerlendirme ve öngörü aracı olarak da düşünülebilir. Bir diğer deyişle bilim, doğal dünyada olan biteni ve bunların nasıl işlediğini öğrenmenin bir yoludur; bu bakımdan bilim, pul koleksiyonu yapmak gibi gerçekleri toplamaktan ibaret değildir; onları açıklayıp, anlamayı da hedefler.^[2]

Çalışma biçimine yönelik yapılacak bir diğer tanımla bilim, olguları açıklamaya çalışan, bir yanıyla eylemsel (gözlem, deney, sayım, ölçme vb.), öbür yanıyla zihinsel (kavram, hipotez, indüktif ve dedüktif çıkarım) bir etkinliktir. Bilim, olgudan kurama gider. Bilim olgular hakkında doğrulanabilir kuramlar geliştirir. 

The Lancet dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, COVID-19 hastalarının dörtte üçünden fazlası ilk defa hastalanmalarından sonraki altı ay içerisinde en az bir adet semptom göstermeye devam ediyorlar!

Wuhan, Çin'de hastaneye yatırılan hastalarda COVID-19'un uzun süreli etkilerine bakan bir grup çalışması, devam eden en yaygın semptomun yorgunluk veya kaslarda zayıflık olduğunu (hastaların %63'ü) ve bunun yanı sıra hastaların sık sık uyumada güçlükler deneyimlediğimi (%26) gösteriyor. Anksiyete veya depresyonun ise hastaların %23'ü arasında görüldüğü rapor edildi.

Çok sayıda evrenden birinin içinde yaşıyor olabilir miyiz? Bilim insanları, içinde bulunduğumuz Evren'imizi daha iyi tanımlamaya başladığından beri filozoflar, hayalperestler ve bilimkurgu yazarları paralel evrenler üzerinde kafa yormaktalar. "Evren" dediğimiz yapı, bildiğimiz her şeyi; gezegenleri, yıldızları ve galaksileri, uzayı ve zamanın kendisini içerir - hiçbir şeyi dışlamaz. Astronomların ölçümlerine göre bizim Evren'imiz yaklaşık 93 milyar ışık yılı genişliğindedir.

Peki ya evrenimiz tek değilse? Ya Evren'imizin etrafı, bizim fark etmediğimiz alternatif evrenlerle kaynıyorsa? Çünkü "evren" dediğimiz şey, aynı zamanda, içerisinde bulunduğumuz spesifik yasalara sahip, kendi içinde tutarlı ve kapalı bir sistemi tarif etmekte de kullanılabilir. Yani farklı yasaları, farklı özellikleri ve farklı görünümü olan evrenlerden de söz edebiliriz. Tanımsal bir ayrım yaratmak için, Sicim Teorisi'ndeki "brane" veya "membran" gibi sözcükleri ödünç alıp, "Çoklu Evrenler üstü yapıyı" tanımlamakta kullanabiliriz. Bu durumda çok sayıda, belki de sonsuz miktarda evren, kendilerini içerisinde barındıran bir tabakanın içerisinde yan yana, üst üste, iç içe bulunuyor olabilir. Tıpkı sabun köpükleri gibi...

Üretken yapay zeka (İng: "generative AI") teknolojileri, şiir ve bilgisayar programları yazabiliyor ya da Hollywood filmlerinden fırlamış gibi görünen oyuncak ayı resimleri ve çizgi film karakterlerinin videolarını yaratabiliyor.

Şimdi ise yeni yapay zeka teknolojisi, DNA'nızı düzenleyebilecek mikroskobik biyolojik mekanizmalar için planlar üreterek bilim insanlarının hastalıklarla bugünkünden çok daha hassas ve hızlı bir şekilde mücadele edebilecekleri bir geleceğe işaret ediyor.

Viagra ve diğer cinsel bozukluk ilaçlarının tıp dünyasında kullanılmaya başlanması cinsellik açısından gerçekten bir devrim yaratmıştı. Belirli sorunlardan dolayı veya yaşa bağlı ereksiyon problemi yaşayan kişiler, artık bu soruna boyun eğmeden gerekli ilaç ve tedavilerle mutlu bir cinsel hayat yaşayabiliyorlardı.

Ancak ereksiyon problemi yaşayanlara verilen bu ilaçlar bazı kişilere bütüncül bir çözüm sunamıyor. Diğer yandan kalp-damar hastalıkları ve tansiyon gibi sorunları olan insanlara reçete edilemiyorlar.^[1] Bu nedenle Viagra gibi erektil disfonksiyonu iyileştiren ilaçlardan yararlanamayan insanlar için karpuz yemek doğal ve iyi bir çözüm olabilir!

Sihirli mantarlar (İng: "magic mushrooms") olarak anılan mantarlar, metaboliti yani metabolizması tarafından üretilen kimyasal bileşiği psilosibin (4-fosforiloksi-N,N-dimetiltriptamin) olan mantarlardır. Bu mantarlar, şapkalı mantar türlerini içinde bulunduran bazidiyomisetler (İng: "basidiomycetes") mantar grubunda yer alır. Genel kanının aksine, bir veya birkaç tane sihirli mantar türü yoktur: Sihirli mantarlar, 200'den fazla farklı mantar türünü içerir! Bu mantarların içerdiği psilosibin miktarları türe, mantarların yetiştiği ortama ve tükettiği besinlere göre değişiklik gösterir.

Psilosibin içeren mantarların insanlar tarafından 5,3 milyon yıldır kullanıldığı tahmin edilmektedir. Sihirli mantarlar, tarih boyunca çeşitli amaçlarla kullanıldığı gibi, çeşitli isimlerle de anılmıştır. Örneğin, dini ve iyileştirici ritüellerinde sihirli mantarları kullanan Güney Amerikalı Aztek yerlileri, bu mantarlara "Tanrı'nın eti" anlamına gelen "teonanacatl" adını vermiş ve mantarları "kutsal" kabul etmiştir. Bu isim, bu mantarların doğada bulunan sıradan mantarlardan farklı şekilde konumlandırıldığını, aynı zamanda manevi boyutlarının da bulunduğunu göstermektedir. Bu anlamda enteojen (İng: "entheogen") olduğu söylenebilen sihirli mantarlar, ruhani amaçlarla ritüellerde veya dini bağlamlarda kullanılmaktadır.

Yukarıdaki fotoğraf (ve aşağıdaki diğerleri), tek gözlü (sayklops) bir köpekbalığı yavrusunun ölmüş bedenidir. Tek gözlülüğe sebep olan mutasyon, canlılar arasında oldukça yaygındır. Doğmayı başaran her 160.000 hayvandan 1 tanesi, ölü doğan her 200 fetüsten 1 tanesi bu şekilde doğmaktadır!

Her ne kadar bu tuhaf hastalık çılgın bir hastalığın ürünü gibi gözükse de, aslında buna sebep olmak kısmen basittir: Hamilelik sırasında mısır zambağı (Veratrum californicum) olarak bilinen bir bitkiyi belli bir miktarda tüketecek olursanız, içeriğindeki cyclopamine ya da 2-deoxyjervine olarak bilinen kimyasal nedeniyle bebeğinizde muhtemelen tek gözlülük gelişecektir! 

Sinemanın en çarpıcı eserlerinden biri olan "Matrix", 1999 yılında izleyicilere sunulduğunda, sadece bir bilim kurgu filmi değil, aynı zamanda modern felsefi düşünceyi derinlemesine işleyen bir başyapıt olarak kabul edildi. Bu film, distopik bir gelecekte geçen ve insanlığın gerçeklik algısını sorgulayan bir hikaye sunar. Matrix'in eşsiz etkisi, görsel açıdan etkileyici sahneleriyle birlikte, içerdiği derin felsefi temalar ve karakterlerin psikolojik derinliğiyle de yakından ilişkilidir.

Matrix, insanlığın yaşadığı distopik bir dünyada geçer. Yapay zekalar, insanları bir simülasyon olan Matrix içinde kontrol altına almıştır. Bu simülasyon, insanların gerçek dünyada yaşadıklarını zannettikleri karmaşık bir sanal gerçeklik sunar. Gerçek dünya ise, insanlığın yapay zekalara karşı verdiği bir savaşın ardından harap olmuş ve yaşanmaz hale gelmiştir.

Uzay, 3 boyutlu bir sürekliliktir bununla durağan bir noktanın durumunu koordinatlar(x,y,z) ile tarif edilebilmenin mümkün olduğunu ve bu noktaların yakınında durumları x1, y1, z1 gibi koordinatla tariflenen ve birinci noktanın koordinatları olan x y z değerlerine istediğimiz kadar yakın olabilen sonsuz sayıda noktanın bulunduğunu söyleyebiliriz. Bu özellik sayesinde bir sürekli den ve koordinatlardan dolayı bunun 3 boyutlu olduğundan söz edebiliyoruz.

Minkowski tarafından özetle dünya diye adlandırılan fiziksel olaylar dünyası uzay zaman anlamında doğal olarak 4 boyutlu bir yapıdır(uzay zaman dedigimiz uzayin 3 boyutu ile zaman boyutunun=4 boyutlu yapı matematiksel modeli) çünkü her biri 4 uzay koordinatları ve 1 zaman koordinatı x y z t değeri ile tariflenen olaylardan oluşmaktadır.