Ispanak bitkisi yüksek miktarda demir içerir ve hatta kırmızı etle (sığır bonfilesi) karşılaştırıldığında ıspanağın 100 gramında yaklaşık olarak 2,6 mg demir, kırmızı etin 100 gramında ise yaklaşık olarak 2,5 mg demir bulunur. Sorun, ıspanaktaki demirin vücudumuz tarafından emiliminin %1,7 iken etteki demirin emiliminin %20 olmasıdır. Yani, 100’er gram ıspanak ve et yediğimizde ıspanaktan alacağımız demir miktarı 0,044 mg iken etten alacağımız demir miktarı 0,5 mg'dır. Ispanak, yine de pek çok besin türüne göre iyi bir demir kaynağı olsa da sanıldığı kadar değildir.

Ispanağın çok iyi bir demir kaynağı olduğunu sanmamızın en büyük nedenlerinden biri Temel Reis'tir.

Cinsellik, ebeveynlerin çocuklarıyla konuşmakta en çok zorlandıkları meselelerden birisidir. Çocuklar, cinsel organlarına dair hangi yaşta, ne kadar şey bilmelidir? Bebeklerin nereden geldiğini soran çocuklarımıza konuyu nasıl açıklarız? Cinsel organlara isimler takmalı, "Seni leylekler getirdi." gibi masallara başvurmalı mıyız? Çocuklarımız ergenliğe girmeden önce onları bu konuda bilgilendirmek gerekir mi? Peki ya hangi yaşta çocuklarımıza o meşhur "seks ile ilgili konuşma"yı yapmalıyız? Çocuklarınız durduk yere cinsellikle ilgili sorular sorduğu zaman, bu sorulara nasıl yaklaşmalıyız: geçiştirmeli miyiz, hikayelere mi başvurmalıyız, gerçekleri mi söylemeliyiz?

Hele ki internetin ve teknolojinin durdurulamaz bir kaynak, vazgeçilmez birer araç olduğu bu dönemde, çocuklarınızın cinsellikle çok daha erken yaşlarda tanışması ve size beklenmedik, "erken sorular" sormaları olası...

İrlanda Bilim Vakfı Yazılım Araştırma Merkezi (Lero) araştırmacıları, popüler video oyunlarının bazı zihinsel sağlık sorunları için düşük maliyetli, kolay erişimli, etkili ve önyargıdan yoksun bir şekilde destek sağlama potansiyeline sahip olduğunu keşfetti.

Bağlantılı sağlık araştırmalarında dünya lideri olan Lero'daki ekibin çalışmasına göre video oyunları, maliyet veya coğrafi lokasyon nedeniyle geleneksel psikolojik/psikiyatrik terapilere erişimin olmadığı durumlarda veya depresyon ve anksiyete gibi zihinsel hastalıklarda kullanılan geleneksel terapötik tedavilere takviye olarak kullanılabilir.

Bilim camiasını ayakta tutan, tarafsızlığını ve bilimsel tartışmayı sürdüren, bulguları bilim insanlarına ve dolayısıyla halka ilan etmenin yegane aracı olan unsur şüphesiz bilimsel makalelerdir. Bir makale yazmak, genellikle en az makalenin içerisinde anlatılan deney ya da bulguyu araştırmak kadar zor bir iştir ve hatta çoğu zaman bundan bile zordur. Ne var ki bilimsel makaleler ve makale dergileri (jurnaller) olmaksızın bilimden söz edilemez.

Bilimsel makalelerin ve dergilerin saygınlığı, güvenilirliği ve benzeri konularla ilgili on yıllardır çeşitli tartışmalar yürütülmektedir. Burada hepsini ele alamayacağız. Ancak yeni yapılan bir çalışma, "retraksiyon" olarak bilinen "yayınlanmış, bilimsel bir makalenin dergi ya da hakemler tarafından geri çağrılması" konusuna eğiliyor. Kimi zaman makaleler çeşitli sebeplerle yayından kaldırılıyor. Araştırma, 2008 senesi içerisinde bu şekilde geri çekilen 244 makaleyi inceliyor ve bu geri çekmelerin nedenlerini ortaya koyuyor.

Geçenlerde televizyonda yayınlanan bir filmde iki polis memuru arasındaki sıradan bir diyalog şöyleydi: Memurlardan biri, arabadan çıkmakta olan diğerine, elinde tuttuğu telsizi uzatıyor ve “radyoyu almayı unutma” diye sesleniyordu. Tabii ki bu bariz bir çeviri hatasıydı çünkü İngilizcede “radyo” sözcüğü telsiz için kullanılır. Bu sahne, ister istemez Marconi'nin aslında neyi icat ettiğini sormamıza neden oluyor.

Bilim tarihine göz atacak olursanız, Marconi'nin ilk işlevsel radyoyu üretmeye çalışırken, insanların haberleri veya müzik yayınlarını dinlemesi gibi bir kaygısı ya da amacı bulunmadığını görebilirsiniz. Marconi’nin yaptığı, 1832’den beri tüm dünyada telgraf telleri üzerinden iletilen Mors kodlarının telgraf tellerine bağlı kalmadan telsiz olarak iletilmesinden ibaretti. Ama yıllar önce yapılan bu icat İngilizce kaynaklardaki “radio” sözcüğü Türkçe’ye “telsiz haberleşme” yerine “radyo” diye çevirilince bu yanlış bilgilenme ülkemizde yerleşmiş oldu.

Temelinde oldukça fantastik bir bilimsel yaklaşım barındırsa da bu soru, birkaç bilim insanının ve meraklı insanların kafasını kurcalamış. Konu hakkında atılan adımlardan biri, Kaliforniya Üniversitesi astrofizik profesörü Greg Laughlin’in denklemi. Denklem, dış gezegenlerin yaşanabilirliklerini, üzerinde çalışılmaya elverişli olup olmadığını ve onları bulmak için şu ana dek ne kadar para harcadığımızı vb. hesaplayıp, tüm bunları değerlendirerek bir fiyat biçiyor. Aynı denklemi Dünya’mıza uyguladığımızda, mavi gezegenimizin ederi 5.000.000.000.000.000 (5 katrilyon) dolar.

History Channel’ın, “Dünya’mız Ne Kadar Ediyor?” isimli belgeselinde günümüz alım satım fiyatlarını kullanarak Dünya’nın işlenebilir malzemelerine 6.873.951.620.979.800 (yaklaşık 7 katrilyon) dolar fiyat biçiliyor.

Canlı organizmalarda bazı hücreler, diğer hücreleri zalimce silip süpürür.^[1] Bu "hücresel yamyamlık" yaygın, doğal bir süreçtir: Vücudunuzdaki beyaz kan hücreleri tam şu anda milyonlarca yaşlı kırmızı kan hücresini tüketiyor. ABD Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı'nda yayınlanan yeni araştırma, bu tür "yamyamlık" davranışlarını teşvik etmek için bir grup genin kullanılmasının yeni bir kanser immünoterapisi geliştirebileceğini öne sürüyor.^[2]

Bu fikir, yeni makalenin kıdemli yazarı biyolog Denise J. Montell ve meslektaşlarının, hücrelerin sindirmeye çalıştıkları şeyleri sarmasına yardımcı olan Rac ailesindeki hiperaktif gen formlarının meyve sineği embriyolarında doku ölümüne neden olduğunu fark etmesiyle doğdu. Montell değiştirilen genlerin, hücrelerin "komşularını" tüketmesine neden olduğunu söylüyor. Bu genlerin RAC adında insanlara özgü versiyonları mevcut; Montell ise bunların, Santa Barbara'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde çalışan yeni meslektaşı Meghan Morrissey'e kanser CAR-M immünoterapisi konusundaki çalışmalarında yardımcı olup olamayacaklarını merak etti.

İnsan dünyaya gelirken onu ilk anne babası karşılar.Kimisi şanslı doğar kimisi de küçük yaşta hayata atılır.O küçük yaşında hayatla mücadele eder ;çocukluğu çalışıp para kazanmak için heba olur.Büyüdükçe isyan etmeye başlar içindeki boşluğu sevgi özlemi daha fazla içinde tutamayarak isyan eder durur ama onu susturmaya çalışırlar.Ne kadar sevgiye ihtiyacı varken onun öyle bir hakkı yokmuş gibi davranıyorlar.

Tek suçu dünyaya gelmek miydi? O isyanla farkedilmesini sevilmek istediğini haykırıyordu.Bu çığlığı susturmaya istediler.Çünkü kendileri sevgi görmemiş sevilmemiş nasıl sevebilirler ki başkasını o çığlığı duymak istemediler. Bu dünyanın en sert darbesini yemiş ve yemeye devam ediyordu.Bu dünyaya neden geldiğini anliyamiyordu İnsanların dertleri paraydı.İnsanlar robot muamelesi yapıyor gücü yetene sanki insan değildi karşılarındaki hiç de şikayetçi değillerdi bu düzenden ne kadar sinir bozucu değil mi.?Güçlü olmaya karar verdi.Bir yandan çalışmaya devam ediyordu.İçindeki sesleri susturamıyordu kendini suçlamaya hayatta öfke beslenmeye başlamıştı.İçten içe nasıl çıkacaktı ki bu durumdan yardım istemeyi denedi.Her çaldığı kapı suratına kapanıyordu.Artık kafasındaki sesleri susmuyordu bir çözüm yolu bulması gerekliydi.Ama nasıl kime gidecekti kime derdini anlatacaktı kim yardımcı olacaktı ona kim gibi sorularla kalmıştı bir başına.Niye sevmediler ki sevselerdi ne olurdu dünyanın sonu mu gelecekti sanki.Büyük bir sessizlik içini kapladı sessizlik çok şey anlatıyordu.Artık konuşmuyor gülmüyordü sadece öylesine yaşıyordu insan kendi sesine yabancı olur mu?artık sesi yabancılaşmıştı ona ne yapacaktı? nasıl yaşayacaktı kendi bile bilmiyordu artık kimse onu anlamıyordu. Anlamaya çalışmadılar bile onun da hakkı değil miydi gücü, makamı,parası olmadığı için mi bu haldeydi? Biz ne zaman insanlığımızı kaybettik diye soracak olursak biz

Ülkemizdeki felsefeci ve epistemologların büyük bir kısmı epistemoloji tarihi ile ilgilenmeye eğilimli gibi duruyor. Bu durumun doğal bir sonucu olarak çağdaş epistemolojiye dair temel metinlerin büyük bir kısmı hala dilimize çevrilmemiş durumdadır. Bu nedenle çağdaş epistemolojiye dair Türkçe literatür taraması yaptığımızda birçok kavramın Türkçeleştirilmesinin hala bir hayli zor olduğunu fark edeceksinizdir. Lütfen bu çalışmamızı okurken bu hususu aklınızda bulundurunuz.

Bu yazı sürekli güncellenecek olup çağdaş epistemolojiye ilgi duyan okuyucular ve genç felsefecilere bir izlek sunmak amacıyla Öncül Analitik Felsefe Dergisi yazarlarından Taner Beyter, Zeynep Vuslat Yekdaneh ile Asım Dilmaçünal tarafından hazırlanmıştır. İçeriğimizde hem çağdaş epistemoloji ile temas etmek adına bazı temel kavramlar ile yaklaşımları tanıtmak hem de uygun Türkçe karşılıklarını tespit etmek istedik. Bazı kavramların ve kelimelerin Türkçe karşılığının hatalı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize ulaşarak görüş bildirin.