Algıda seçicilik, seçici dikkat veya seçici maruz kalma, kişinin görmek istediklerini görüp, duymak istediklerini duyup, diğer örnekleri veya uyaranları görmezden gelmesine dayalı bir bilişsel çarpıtmadır. Daha teknik tanımıyla algıda seçicilik, uyaranların (genel olarak "olan bitenin"), bu uyaranları algılayan kimsenin beklentileri çerçevesinde görülmesine, dinlenilmesine veya odaklanılmasına sebep olan, son derece yaygın bir bilişsel çarpıtmadır. Bu görme, dinleme veya odaklanma eylemi sırasında ilgili uyarandan gelen, arkaplan sesi ve periferal görüşümüz içinde bulunan dikkat dağıtıcı imgeler, önemsiz veya mevcut bilgilerimizle çelişen bilgiler bilinçli veya bilinçdışı bir süreç ile göz ardı edilir.

Gerçekleşmesini beklediğimiz bir şeye odaklanmamızı (veya bu "şeyi" algılamamızı) sağlayan algıda seçicilik, önyargılar, ilgi alanları, arzu ve korkular ile belirlenir ve "gerçeğe", taraflı ve kısmî bir yorum getirir. Algıda seçiciliği belirleyen bir başka faktör ise duygulardır. Duygularımız çerçevesinde gerçek dünya ile hemen hemen aynı bir alternatif senaryo yaratabilir; bu senaryoyu "gerçek" olarak algılayabiliriz.

Kenevir bitkisinde (Cannabis sativa veya Cannabis indica) bulunan 489 bileşiğin 70’i kannabinoid denilen psikoaktif bileşiklerdir. Bu kannabinoidlerden en etkili ve en yoğun miktarda bulunanları delta 9-tetrahidrokanabional (THC) ve kanabidiyol (CBD) isimli iki moleküldür.^[1] THC'nin anksiyete yaratıcı etkileri olduğu bilinirken, CBD anksiyete giderici etki göstermektedir.^[2] Kannabinoidlerin etkisini inceleyen çoğu çalışmada sentetik kannabinoidler veya kenevirin temel etken maddesi sayıldığı için THC kullanılmaktadır. Bu, çalışmaların bulgularını kenevir tüketicilerinin günlük kullanımına uyarlarken bu da göz önünde bulundurulması gereken bir faktördür.

Kannabinoidler vücudumuzun içsel kannabinoid sinyal sisteminin parçaları olan ve çoğunlukla nöronların hücre zarlarında bulunan CB1 reseptörlerine bağlanarak etkilerini gösterirler (CB2 reseptörlerine de bağlanırlar; fakat bunlar daha çok bağışıklık sisteminde bulunduğu için, konumuzla alakasızdır). Bu reseptörler normalde n-arakidonoil-etanolamin (anandamid) ve 2-arakidonoil-gliserol gibi endokannabinoidler tarafından etkinleştirilir. THC de bu moleküllerle yakın bir kimyasal yapıya sahip olduğu için, benzer şekilde CB1 reseptörlerine bağlanarak hücre içindeki bazı kimyasal reaksiyonları tetikler. Bu reaksiyonlar sonucunda GABAerjik internöronlarda (ve az da olsa glutamaterjik nöronlarda) bazı nörotransmitterlerin salınımı inhibe eder.^[1][3] Buna bağlı olarak, kenevir tüketimiyle ilişkilendirilen etkiler ortaya çıkar.

İnternet, günlük yaşamla o kadar iç içe geçmiştir ki, bu müthiş teknolojinin ne kadar olağanüstü bir başarı ve hazine olduğunu unutmak kolaydır. Sadece birkaç on yıl içinde, insanlığın bilgi birikiminin büyük bir kısmı toplu olarak yazıya döküldü ve internet bağlantısı olan herkesin erişimine sunuldu.

Ancak tüm bunlar sona ermek üzere. Yapay zekanın ortaya çıkışı, yazarların, sanatçıların ve diğer yaratıcıların insan kitlelerine ulaşmasını sağlayan karmaşık çevrimiçi ekosistemi yok etmekle tehdit ediyor.

Evrim Ağacı Uyarısı: Başlığın toplumumuzla daha ilişkili olabilmesi için orjinalinde "Jennifer Aniston" (Amerikalı aktris) olan isimleri yer yer "Türkan Şoray" olarak değiştirdik. Çünkü konu dahilinde, genel toplum tarafından yakından bilinen bir yüz olduğu sürece yazı aynen geçerliliğini koruyor. Bu yazı, Jennifer Aniston'a özel bir durum değil. Genel olarak toplumdaki bilindik simalar için geçerli. Aniston, sadece sinirbilimciler arasında sıklıkla kullanılan bir örnek. Yani toplum içerisinde çok uzun yıllardır yer etmiş diğer aktör ve aktrisleri kullanarak da yazıyı değiştirebilirsiniz, geçerliliği değişmeyecektir. Yazıyı Türkiye'yle ilişkilendirmek için Evrim Ağacı olarak parantezler içinde bazı bilgiler ekledik. Böylece anlamanız daha kolay olacaktır. İyi okumalar.

Jeniffer’ı, veya hep söylediğimiz gibi “Jen”i düşünün (veya o ayırt edici beni ve yüz yapısıyla Türkan Şoray'ı). Büyüleyici gülümseyişiyle Jen, muhteşem çenesiyle Jen, saçını açık bırakmış hâliyle Jen, Rachel rolünde Jen, Brad’le Jen, Brad’siz Jen, Vince’le Jen, Oscar töreninde Jen ve tabii ki temporal lobun orta kısmındaki sinir hücresi olarak Jen.

Gelmiş geçmiş en büyük sanatçılardan biri olarak kabul edilen Michael Jackson ile ilgili söylenebilecek çok fazla şey var. Ancak bizi en çok ilgilendiren mesele, özellikle Smooth Criminal isimli efsane parçasının performanslarında yaptığı "anti-kütleçekimi eğimi hareketi" olarak bilinen, sahnede öne doğru eğildiği ve düşmeden oldukça eğik bir pozisyona kadar varabildiği dans figürüdür. Bir örneği fotoğrafta görülmektedir. 

Normalde bir cismin eğildiği tarafa doğru devrilip devrilmeyeceği, çok basit bir fiziksel dengeyle belirlenir: eğer ki cismin ağırlık/kütle merkezinin yere doğru olan kuvveti, eğildiği tarafta yere temas eden kenarının ötesine etki edebilecek kadar öne gelecek olursa, cisim devrilir. İlk etapta anlaması biraz zor olabilse de, aşağıdaki grafik bunu net bir şekilde göstermektedir:

Kediler etraflarını nasıl görürler? Nickolay Lamm, bu heyecan verici soruya yanıt vermek için 3 uzmana danışarak kedilerin etraflarına baktıklarında nasıl gördüklerine yönelik, insanların görüş biçiminden yola çıkarak bazı hipotezler geliştirdi.

İnsan görüşü ile kedi görüşü arasındaki en büyük fark, göz içerisindeki retinada yatar. Retina, ışığa duyarlı hücreleri (fotoreseptörleri) içerisinde barındıran, gözün arka kısmında yer alan bir tabakadır. Fotoreseptörler ışık dalgalarını elektrik sinyallerine dönüştürür, bunlar sinir hücreleri tarafından işlenir, beyne gönderilir ve görüntü olarak algılanır. Yaygın olarak bilindiği üzere, 2 tip fotoreseptör bulunur: koni ve çubuk. Çubuk hücreleri çevresel görüş ve gece görüşünden sorumludur. Cisimlerin parlaklığını ve grinin farklı tonlarını algılarlar. Koniler ise gündüz görüşü ve renk algısından sorumludurlar.

İlk olarak 17 Kasım 2019 tarihinde Çin'in Wuhan kentinde görülmüştür. Şiddetli akut solunum yetmezliği ile ilişkilendirilen virüs, 2020 yılının ilkçeyreğinde tüm dünyaya yayılıp pandemiye yol açmıştır. 26 Haziran 2022 itibariyle yaklaşık 6 milyon 300 bin ölüme neden olan COVID-19'un en belirgin semptomları arasında akut solunum yetmezliğinin yanısıra, atipik pnömoni, ateş, öksürük ve tat-koku kaybı bulunmaktadır. 

İlk ortaya çıktığında "2019 Yeni Koronavirüsü" (İng: "2019 novel CoronaVirus") anlamında 2019-nCoV adı verilen, sonradan "Ağır Akut Solunum Sendromu Koronavirüsü 2" (İng: "Severe Acute Respiratory Syndrome CoronaVirus 2") anlamında SARS-CoV-2 adı verilen virüs, pozitif polariteli tek zincirli bir RNA virüsüdür.^[1][2][3] Virüs, insandan insana bulaşabilen bir solunum yolu hastalığı olan Koronavirüs Hastalığı 2019'a (COVID-19) sebep olmaktadır.^[4]

Dunning-Kruger etkisi, bir kişinin belirli bir alandaki bilgi ve beceri eksikliğinin, kendi yeterliliğini abartmasına neden olması durumunda ortaya çıkar. Buna karşılık, bu etki aynı zamanda belirli bir alanda başarılı olanların, görevin herkes için basit olduğunu düşünmelerine ve kendi yeteneklerini küçümsemelerine neden olur. Bu olgunun ilk tanımını takip eden yıllarda Dunning-Kruger etkisi ve geçerliliği konusunda tartışmalar yaşandı. Bir zamanlar yeteneklerimizi nasıl değerlendirdiğimize dair sağlam temellere dayanan bir açıklama olarak kabul edilirken, o zamandan beri bu etki bazı veri bilimcileri ve matematikçiler tarafından sorgulanıyor.

Örneğin; Arkadaşınızla yeni bir şey denemeye karar verdiğinizi hayal edin: ikiniz de ayrı ayrı İspanyolca öğrenmeye başlıyorsunuz. Birkaç gün içinde 10-15 cümle söyleyebilirsiniz. Biraz hayal kırıklığına uğradın ve şimdiye kadar daha fazlasını söyleyebilmen gerektiğine inanıyorsun. Dil size doğal olarak gelir ve onu iyi bir şekilde kavramak, bunun herkes için basit olduğunu düşünmenize neden olur.

sevgili arkadaşlar,

nostalji duygumuzu pekiştirerek başlayayım. çocukken, bir cumartesi günü perdelerimizin arasından bir güneş ışığı sızar, sıcacık, pasparlak olurdu ve kuş seslerini beraberinde getirirdi. huzurla esner, sağa sola döner ve pişen yumurta kokusunu alırdık. içeri sızan güneşin sıcaklığını tenimizde hissederken perdeleri açardık. birden gözlerimiz kamaşırdı. sıcacık, huzurlu ve güvenli...

Henoteizm; çok tanrının varlığını (politeizm) kabul edip, onların arasından bir tanrıya (monoteizm) tapmaktır. Türkçe’deki karşılığı BirTanrıcılık olarak kullanılmaktadır.