Bu yazıda matematikçileri 358 yıl boyunca uğraştıran bir problemden bahsedeceğiz. Riemann hipotezi, Poincaré sanısı gibi problemleri çözmek bir yana, problemin tanımını anlayabilmek bile çok fazla matematik bilgisi gerektirir. Öte yandan Fermat'ın (aslında "Ferma" diye okunur; dolayısıyla "Fermat'nın" şeklinde yazılması gerekir) son teoremini bir ilkokul çocuğu bile ilk görüşte anlayabilir. Bu kadar basit görünen bir problemin en büyük matematikçileri bile bu kadar zorlayacağı kimin aklına gelirdi?

Fermat'ın son teoremi arkasında çok derin bir matematik barındırmaktadır. Biz burada çok fazla detaya girmeden çözüme nasıl ulaşıldığını açıklamaya çalışacağız. a²+b²=c² denklemini sağlayan a, b, c üçlülerini bulmanızı isteseydik cevaben ne derdiniz? 3, 4, 5 veya 5, 12, 13 gibi değişik çözümleri saniyesinde söylerdiniz. Peki kuvvetler 2'den büyük tam sayılar olduğunda bu denklemi sağlayan üçlüleri bulun deseydik ne olurdu? Çok basit, bulamazdınız... Şöyle ki:

Hücrenin normal fonksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için gereken hareket, membran transportu ve makromoleküllerin sentezi gibi birçok olay enerji gerektirmektedir. Dolayısıyla, metabolik enerjinin üretimi ve kullanımı hücre biyolojisinin temelini oluşturur. Tüm hücreler, metabolik aktivitelerin gerçekleşmesi sırasında kullanılacak enerji kaynağı olarak Adenozin Trifosfat (ATP) kullanır.

Hücreler üç temel görev türü için kimyasal enerjiye ihtiyaç duyarlar: kimyasal iş, taşıma işi ve mekanik iş. Bu işleri kabaca açıklamak gerekirse kimyasal iş, monomerlerden polimerlerin sentezinde olduğu gibi kendiliğinden gerçekleşemeyecek endergonik tepkimelerin yürütülmesi, taşıma işi bileşiklerin zarlardan kendiliğinden geçiş yönünün ters yönünde pompalanması, mekanik iş ise sil hareketi, kas hücrelerinin kasılması ve hücre bölünmesi sırasında kromozomların hareketi gibi işlerdir.

Altın oran 1.618033... diye giden bir sayıdır. Yunanca $\phi$ veya $\varphi$ veya $\Phi$ işaretiyle gösterilen altın oran, "kutsal oran", "ilahi oran" veya "altın sayı" gibi isimlerle bilinmektedir. Bu abartılı isimlerin nedeni, 2400 yıl önce yaşamış Öklid'e kadar giden bir süredir insanların, Evren'deki olay, olgu ve süreçlerin bu sayı etrafında şekillendiğine inanmış olmasıdır. Gelmiş geçmiş en popüler kurgu yazarlarından Dan Brown'un Da Vinci Şifresi kitabı gibi eserleri bu inancın halk arasında pekişmesine katkı sağlamıştır. Bu inanca göre altın oran, elde edilebilecek en estetik, en ilahi geometrileri vermektedir. 

Altın oranı veya $\phi$ sayısını elde etmenin 3 temel yolu vardır: Bunlardan ikisi geometriye, biriyse aritmetiğe dayanmaktadır. Önce geometrik altın orana bakalım. Bir şeyin altın orana uyduğunu bulmak için uzun ve kısa kenarlarının toplamını, uzun kenarına bölmeniz gerekmektedir. Örneğin elinizde, aşağıdaki gibi iki segmente bölünmüş bir doğru parçası olduğunu düşünelim:

Standart DSÖ inme tanımı "belirgin vasküler olmayan bir neden olmaksızın, 24 saatten uzun süren (ölümle kesintiye uğramadığı sürece), hızlı gelişen fokal (veya global) serebral fonksiyon bozukluğu belirtileri" şeklindedir.^[1]

İnme prevalansı, önleme ve akut faz bakımında kaydedilen ilerlemelere rağmen batı ülkelerinde yüksek olmaya devam etmektedir. Yaşlanan nüfus nedeniyle, bu patoloji en sık yaşlı hastalar arasında görülmektedir. İnmelerin yaklaşık %75'i 65 yaş üstü hastalarda meydana gelmekte ve insidans 55 yaşından itibaren her 10 yıllık dönemde kademeli olarak artmaktadır.^[2]

Yapılan son araştırmalar, yarasaları avlayabilen örümceklerin Antarktika hariç her kıtada bulunduğunu ortaya koyuyor. Bu canlıların genel bir taksonomik grubu yok, çünkü henüz hangi örümceklerin yarasalarla beslendiğini bilmiyoruz; üstelik yarasalarla beslenenlerin de tek besin kaynakları yarasalar değil. Ancak genellikle şahinler, yılanlar ve baykuşlar gibi omurgalı avcıların avı olan omurgasızlar olan örümceklerin bazılarının, bu güçlü, omurgalı avcılarını avlayabiliyor olması, oldukça şaşırtıcı.

Araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu düşünüyorlardı; ancak görünen o ki yarasalar, örümceklerin akşam yemeğinde sanılandan daha sık bulunabiliyor. 100 yılı aşkın bir zamanı kapsayan raporların detaylı analizi, yarasa ve örümcek uzmanlarıyla yapılan uzun uzadıya araştırmalar ve özenli çalışmalar sonucunda Dünya'nın dört bir yanından, yarasaların örümceklerin avı olduğu 50 farklı vaka tespit edildi.

Eski bir müzisyen şakası şöyle der: “Üç tip davulcu vardır: Sayabilenler ve sayamayanlar.”

Müziğin eski çağlardan beri bazı ruhsal sorunların tedavi edilmesinde gerek ana etken, gerekse yardımcı olarak kullanıldığını bilmekteyiz. Günümüzde de benzer çalışmalar sürdürülmekte ve müzik terapisi doktorlar tarafından tavsiye edilmektedir. Bunu belki de tıbbın söylemesine gerek kalmadan bizler zaten uygulamaktayız. Stres altında kaldığımızda, öfkelendiğimizde veya konsantrasyon sorunları yaşadığımızda müziğin bize yardımcı olacağını umuyoruz.

Su hafızası, suyun daha önceden içinde çözünmüş olan maddelerin hafızasını sınırsız veya sınırsıza yakın bir süre boyunca muhafaza edebileceğini iddia eden sözde bir yetenektir. Bu iddia, kimya ve fiziğin temel ilkelerine aykırıdır ve bilimsel olarak geçerli değildir. 

Suyun hafızası olduğuna inanan kişilerin iddiasına göre su, keyfi sayıda seri seyreltmeden sonra bile, bünyesinde daha önceden çözdüğü maddelerin bilgisini korumaya devam etmektedir. Su hafızasının, orijinal maddenin tek bir molekülü kalmayacak düzeyde bir seyreltmenin yapıldığı durumlarda bile "homeopatik ilaçların " hastalıkların tedavisinde kullanılmasını sağlayan bir mekanizma olduğu iddia edilmiştir. Suyun herhangi bir hafızası olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt bulunmamaktadır.

Aşağıdaki iki fotoğrafa bir göz atın:

Kamboçya'da yetiştirilen bir inek ile İsviçre'de yetiştirilen bir ineği kıyaslayan bu fotoğraf, ilk bakışta negatif düşüncelere sebep olsa da, sanıldığının aksine kötümser bir bilim olmayan ekonomi, buna mantıklı açıklamalar sunabilir. Aradığımız açıklama elbette İsviçre'nin ineklerine ziyafet çekerken Kamboçya'nın ineklerini açlığa terk ediyor olması değildir.

Peki ama bu geçit bölgelerde, yaşam koşullarının geçiştiği yerlerde, neden birbirine yakın geçişsel çeşitlere rastlamıyoruz? Bu güçlük, uzun bir süre kafamı karmakarışık etti. Ama bunun büyük ölçüde açıklanabileceğine inanıyorum. (Türlerin Kökeni, 6. Bölüm, sf. 190-191, Darwin bu cümleden sonra sayfalar uzunluğunda bu güçlüğü açıklamakta ve teorisi için sorun teşkil etmediğini göstermektedir)

Evrimle ilgili en büyük problemlerden birisi, o zamana kadar henüz türler arası geçişi ispatlayan olmadığı için, iki tür arasında geçiş olabileceği düşünülen herhangi bir fosil bulgusu da bulunmuyordu. Ancak Darwin, kendi gözlemlerinden yola çıkarak, bunun mümkün olduğunu ve ispatlarının da bulunacağını ileri sürdü. Gerçekten de, Darwin sayesinde doğru yere, doğru bilgilerle bakmayı başaran bilim insanları kısa bir süre sonra Archaeopteryx isimli dinozor-kuş geçişinde bir tür keşfettiler. Bu, türler arası geçişin gözleneceği yüz binlerce türden ve fosilden sadece biriydi ve Darwin'in öngörülerini doğrulamıştı. Evrime karşı olanların tüm itirazlarına rağmen...