Bunu, Dünya ve Güneş'i bir küre olarak modelleyerek (ki bu çok isabetli bir modelleme olacaktır), hızlıca hesaplayabiliriz:

Dünya Dünya'nın yarı çapı 6378 kilometre kadardır. Bir kürenin hacmi $V=\genfrac{}{}{0ex}{}{4}{3}\times \pi \times r^3$ formülüyle hesaplanabilir. Bu yapıldığında, Dünya'nın $1.08678\ast 10^{12}$ kilometre küplük bir küre olduğu anlaşılır.

Çay ve kahve tüketiminin halüsinasyonlara neden olabileceğinden söz ederken; Ayahuasca çayı, İboga çalısı, Yopo yaprakları ve tohumu gibi yüksek halisünatif etkiye sahip olduğu bilinen çaylardan veya otlardan bahsetmiyoruz. Dünyada kişi başına en fazla tüketimi gerçekleştirdiğimiz çay, uyanık kalmak ve konsantre olmak için içilen kahve, enerji içecekleri ve hatta çikolata, halüsinasyonalara sebep olabiliyor!

Çay ve kahve gibi günlük hayatımızda olmazsa olmaz olan bu içeceklerin birçok faydası olduğu kanıtlanmıştır. Tekrar hatırlatma fayda vardır ki bir madde belli miktarlarda faydalı da olsa, belirli dozlar aşıldıktan sonra her zaman risk getirmekte ve sağlığımızı bozmaktadır. Bu durum, özellikle de akıl sağlığı söz konusu olduğunda daha büyük öneme sahip olmaktadır.

Tüm Dünya'da modern bilimin en önemli parçalarından biri olan evrimin kabul edilirliği giderek artıyor. İnsanlar evrimsel biyolojinin detaylarını öğrendikçe, yıllar yılı meydanları dolduran "yaratılışçı" ve evrim karşıtı akımların hiç de söyledikleri gibi bir kavram olmadığını, son derece basit ve anlaşılır bir doğa gerçeği olduğunu kavramaya başladılar. Bu da, akıllarda şu önemli sorunun doğmasına neden oluyor:

Bu sorunun altında yatan ana sorunun kaynağı, aslında bir "yaratıcı süpergücün" (kısaca "tanrı"nın) varlığı ile ilişkilendirilir. Çünkü "Eğer yaratma olayı varsa, bir yaratıcı da olmalıdır." düşüncesi, teolojinin asırlardır kullandığı felsefi bir argümandır. Her ne kadar yaratılma olayı ile yaratıcı arasında kısmen bir ilişki olsa da, yaratılma sözcüğünün özünde ifade ettiği eylem ile yaratma eyleminde bulunduğu iddia edilen süpergüç arasındaki ilişki, evrim karşıtlarının halka yansıttığı kadar sıkı olmayabilir. İzah edelim:

Bilgi Yayınevi tarafından yayınlanan Historia 1923 dergisi, sevgili Ergi Deniz Özsoy hocamızın editörlüğünde, İnsanın Evrimi konulu bir dergi-kitap sayısı yayımladı:

Sayı içinde Ergi hocamızın "Ortak Kökenden, Süreçlerin Ortaklığına Biyolojik Evrimleşme" başlıklı yazısı yanı sıra; Ferhat Özçep, Hüseyin Özel, Mehmet Elgin, Ömer Faik Anlı, Hamdi Bravo, Ergun Türkcan, Semih Koray, Aleksey Tolstoy, Harun Çakan, Hasan Aydın, Remzi Demir, İnan Kalaycıoğulları, Çiğdem Özbay, Kudret Emiroğlu, Orhan Aybers, Batuhan Akgündüz, Victor Hugo, Ali Sedad, Abdullah Cevdet, Edhem Necdet, Herbert George Wells, İbrahim Temo, Sina Akşin, Ahmet Ünal ve Jiri Subrt gibi yerli ve yabancı akademisyen ve yazarların yazıları bulunuyor.

Havayolu kullanan yolcuların sayısı, küresel salgın gölgesinde geçen 2020 yılını saymazsak, giderek artıyordu. 2017 yılında yaklaşık 4 milyar yolcu havayolunu kullanmışken bu sayı 2018 yılında 4.3 milyar, 2019 yılında ise 4.4 milyar yolcuya ulaştı. Sağladığı zaman tasarrufu, düşük maliyeti, uzak mesafeleri tek araçla erişilebilir kılması, havayolunun tercih edilmesindeki faktörlerden sayılabilir. Ancak hepsinin içinde en kritik faktörün güvenlik olduğunu varsaymak yanlış olmaz.

2019 yılında tüm dünyadaki ticari uçuşlarda 114 kaza gerçekleşti ve ne yazık ki 6 ölümlü kaza nedeniyle 239 kişi hayatını kaybetti. Geçmiş yıllara göre hem kaza oranları hem ölümlü kaza sayılarında önemli yol kat edilmiş gibi görünse de daha iyisi için durmaksızın çalışılıyor.

Uluslararası Matematik Olimpiyatı (IMO) üniversite öncesi öğrenciler için muhtemelen en prestijli yarışmadır. Her yıl dünyanın dört bir yanından gelen öğrenciler bronz, gümüş ve altın madalyalar için yarışıyor. Yakında yapay zeka programları da onlarla yarışabilir.

Ocak ayında Google DeepMind'dan Google DeepMind ve New York Üniversitesi'nden Trieu H. Trinh, Nature dergisinde AlphaGeometry adlı yeni bir yapay zeka programını tanıttı. Araştırmacılar, programın geçmiş Uluslararası Matematik Olimpiyatı'ndaki 30 geometri probleminden 25'ini çözebildiğini, bunun da insan altın madalya sahiplerininkine benzer bir başarı oranı olduğunu bildirdi. Yapay zeka ayrıca 2004 IMO'sunda uzmanların dikkatinden kaçan bir soruya daha genel bir çözüm buldu.

Ekim-Kasım 2014 aylarında o kadar fazla ve o kadar kaliteli bilim kurgu filmleri çıktı ki, hepsine yetişip kapsamlı analizler yapmamız oldukça güç oluyor. Yıldızlararası (Interstellar) için yazdığımız detaylı analiz, sadece birkaç haftada binlerce defa paylaşıldı ve hatta StumbleUpon'da da karşımıza çıkan bir içerik haline geldi. Ancak Yıldızlararası'nın etkisine kapılıp, bilim kurgunun bir diğer önemli eserini es geçmemek gerekiyor: dilimize tuhaf bir şekilde Evrim olarak çevrilmiş olan, aslında "üstünlük, aşkınlık" anlamına gelen, orijinal adı Transcendence...

Yıldızlararası bizi Evren'in ve modern fiziğin sınırlarına götürürken, Transcendence bizleri beynimizin müthiş dünyasına çekiyor, nanoteknolojiden gücünü alan yapay zekanın gelecekte ne seviyeye gelebileceğine dair net bir görüntü sunuyor. Tıpkı Yıldızlararası gibi, Transcendence da çok uzak olmayan bir gelecekte geçiyor. Peki filmde gösterilenler ne kadar gerçekçi? Yapay Zeka gerçekten bu kadar zincirlerini kırıp, sınır tanımaz hale gelebilir mi? Beynimizi bir makinaya indirgemek mümkün mü? Anılarımız, bir USB bellek ile kıyaslanabilir özellikte midir? Nanoteknoloji, hiper-hızlı kendi kendini yenileme ve hiper-hızlı kendi kendine organizasyon gibi teknolojileri mümkün kılabilir mi? Kuantum bilgisayarlar, bugüne kadar var olmuş bütün insanların toplam zekasından kat kat daha zeki hale gelebilir mi? Bir makina hissedebilir, şahsi emellerine göre tercihlerde bulunabilir, duygulara sahip olabilir, insanları kontrol edebilir ve hepsinden önemlisi, kendine ait bir "benliğe" sahip olabilir mi? Bu yazımızda bu sorulara değinecek ve modern bilimin ışığında bazı bilgiler vereceğiz. 

Üretken yapay zeka (İng: "generative AI") teknolojileri, şiir ve bilgisayar programları yazabiliyor ya da Hollywood filmlerinden fırlamış gibi görünen oyuncak ayı resimleri ve çizgi film karakterlerinin videolarını yaratabiliyor.

Şimdi ise yeni yapay zeka teknolojisi, DNA'nızı düzenleyebilecek mikroskobik biyolojik mekanizmalar için planlar üreterek bilim insanlarının hastalıklarla bugünkünden çok daha hassas ve hızlı bir şekilde mücadele edebilecekleri bir geleceğe işaret ediyor.