Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Timsahlar ve Yakın Akrabalarının Evrimi

Timsahlar ve Yakın Akrabalarının Evrimi LinkedIn
18 dakika
54,747
Evrim Ağacı Akademi: Canlıların Evrimi Yazı Dizisi

Bu yazı, Canlıların Evrimi yazı dizisinin 42. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Oksijenli Solunum Nasıl Evrimleşti? İlkel Hücreler Nasıl Oldu da Oksijeni Kullanabilecek Biçimde Evrimleştiler?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Belki bildiğiniz gibi, bazı bilim dışı kaynakların iddialarında sıklıkla başvurdukları bir argüman; timsahların ve hamamböceklerinin çok uzun milyon yıllardır "evrimleşmedikleri", dolayısıyla Evrim Kuramı'nın geçersiz olduğu yönündedir. Bir diğer yazımızda, hamamböceklerinin nasıl evrimleştiğini ayrıntısıyla ele almıştık, bu yazımızda da timsahlara değinmek istiyoruz. 

İlk olarak terimler hakkında bir bilgilendirme ile başlayacak olursak: Daha en başından, timsahların da -doğal olarak- tüm diğer canlılar gibi doğanın evrim yasasına tabi olduğunu gösterir şekilde, her ne kadar gördüğümüz her sürüngen, pullu, uzun ve güçlü çenelere sahip, dört ayaklıya "timsah" desek de, aslında timsah sadece bir ailedir. 

Tüm Reklamları Kapat

Yukarıdaki kaba tanıma uyan canlılara timsahsı (crocodile) denir. Crocodilia, Kretase Dönemi'nde, günümüzden 84 milyon yıl önce evrimleşmiş büyük sürüngenler takımının genel adıdır. Bu takım altında, aligatörler (alligator), kaymanlar (caiman), timsahlar (crocodile) ve garyaller (gharial) aileleri bulunur. Genellikle bilim insanları "timsah" dedikleri zaman, gerçek anlamda timsahları kast eder; yani takımı değil, aileyi. Takım ve ailenin aynı İngilizce ada sahip olması kafa karışıklığının temel sebebidir. Ancak bu dört aileyi kapsayan takımın Latince adı Crocodilia iken, timsahgiller ya da krokodilgiller dediğimiz ailenin Latince adı Crocodylidae'dir. Biz bu yazmızda tüm timsahsılara, yani takımın geneline bir bakış atacağız. 

Gece vakti bir timsah görmek, en az gündüz vakti görmek kadar tehlikelidir (tabii av olmadan önce görebileceğinizi varsayarsak). Ancak bir de bu timsahlardan onlarcasını bir arada gördüğünüzü düşünün... İşte doğa fotoğrafçısı Larry Lynch'in yaptığı tam olarak buydu. Ve tam da düşündüğünüz gibi, görüntüler oldukça ürkütücü; ancak bize kalırsa bir o kadar da heyecan verici ve güzel. Şu gözlere bir bakın! Aslında timsahların gözleri kırmızı değildir. Tıpkı kedilerde olduğu gibi, timsahlarda da reflektör lensler bulunur. Retinadaki ışık reseptörlerine düşen ışık ışınları, geri yansıtılarak bu reseptörler üzerinden bir kez daha geçerler. Böylece karanlıkta bile ışıktan en fazla miktarda yararlanmak mümkün olur. Fakat bu yansıtma sırasında ışığın bir kısmı göz bebeğinden geçerek dışarı saçılır. Bu nedenle timsahların da gözleri geceleri ışık saçıyormuş gibi gözükür. Timsahlarda geri yansıtılan dalga boyu kırmızı olduğu için, gözleri sanki kırmızıymış gibi gözükür. Larry bu fotoğrafları çekebilmek için Florida'nın bataklıklarına daldı ve zifiri karanlıkta saatlerce çekim yaptı. Bu sırada sadece görmediği bir timsahın saldırısının tehdidi altında değildi; aynı zamanda bataklıkta bol miktarda bulunan hastalık taşıyıcı sivrisinekler ile birlikte yorgunluk, yapış yapış çamur ve daha nice tehdit unsuruyla da mücadele etmek zorunda kaldı.
Gece vakti bir timsah görmek, en az gündüz vakti görmek kadar tehlikelidir (tabii av olmadan önce görebileceğinizi varsayarsak). Ancak bir de bu timsahlardan onlarcasını bir arada gördüğünüzü düşünün... İşte doğa fotoğrafçısı Larry Lynch'in yaptığı tam olarak buydu. Ve tam da düşündüğünüz gibi, görüntüler oldukça ürkütücü; ancak bize kalırsa bir o kadar da heyecan verici ve güzel. Şu gözlere bir bakın! Aslında timsahların gözleri kırmızı değildir. Tıpkı kedilerde olduğu gibi, timsahlarda da reflektör lensler bulunur. Retinadaki ışık reseptörlerine düşen ışık ışınları, geri yansıtılarak bu reseptörler üzerinden bir kez daha geçerler. Böylece karanlıkta bile ışıktan en fazla miktarda yararlanmak mümkün olur. Fakat bu yansıtma sırasında ışığın bir kısmı göz bebeğinden geçerek dışarı saçılır. Bu nedenle timsahların da gözleri geceleri ışık saçıyormuş gibi gözükür. Timsahlarda geri yansıtılan dalga boyu kırmızı olduğu için, gözleri sanki kırmızıymış gibi gözükür. Larry bu fotoğrafları çekebilmek için Florida'nın bataklıklarına daldı ve zifiri karanlıkta saatlerce çekim yaptı. Bu sırada sadece görmediği bir timsahın saldırısının tehdidi altında değildi; aynı zamanda bataklıkta bol miktarda bulunan hastalık taşıyıcı sivrisinekler ile birlikte yorgunluk, yapış yapış çamur ve daha nice tehdit unsuruyla da mücadele etmek zorunda kaldı.
Nubbs Galore

Timsahsı evrimi hakkında elimizde o kadar çok sayıda bulgu vardır ki, sadece bu takım bile Evrim'i hiç bilmeyen birine bu bilimi anlatmaya fazlasıyla yeter. Şimdi bu Evrim'e bir göz atalım:

Tüm Reklamları Kapat

Daha önce de belirttiğimiz gibi, krokodiller bir takım olarak günümüzden 84 milyon yıl önce en yakın kuzenlerinden ayrı yöne doğru evrimleşmeye başlamışlardır: kuşlar. Şaşırtıcı gelebilecek olsa da, günümüzde kuşların yaşayan en yakın akrabaları timsahsılardır. Bu iki grubun birleşimine Archosauria denir. Ancak günümüz yaşayan timsahsılarının esasında kuşlardan çok daha yakın akrabaları da olmuştur; ancak bunların tamamının soyu tükenmiştir. Bu kuzenleri de hesaba katarsak, günümüz timsahlarının (dolayısıyla kuşların da) en eski atasının (buna "taç grubu" denir; teknik bir terim, ayrıntıya gerek yok) günümüzden 220 milyon yıl önce yaşadığını görürüz. Yani timsahsılar, kuşlar ve timsahsıların soyu tükenmiş tüm akrabaları ve tüm bunların ataları, ya da basitçe bunların toplamına verilen isim olan Crurotarsi kladı, sürüngenlerden bir dal olarak 220 milyon yıl önce evrimleşmeye başlamıştır. 

Tahmin edilebileceği gibi, 220 milyon yıl öncesinden bu yana oldukça fazla durum değişmiştir. En basitinden Crurotarsi, kuşlar ve timsahsılar gibi iki tamamen alakasız fenotiplere sahip canlı grubuna evrimleşmiştir. Tabii bahsettiğimiz 220 milyon yıl oldukça uzun bir süredir ve bu evrime yeterli süreyi tanımaktadır. 

Timsahlar, sudan karaya çıkan amfibilerin soyundan evrimleşmiş olan sürüngenlerin bir parçasıdır. Aslında sürüngenler, karaya tam olarak adapte olmuş olsalar da, timsahsılar tekrar suya dönen, en azından yarı-sucul olarak yaşama dönen bir canlı grubudur. Vücut planları da bu amfibik yaşama son derece uyumlu olacak şekilde evrimleşmiştir ve bize sudan karaya çıkan canlıların yaklaşık olarak neye benzeyebileceği hakkında bilgi vermektedir. Gerçekten de, sonradan bulunan ve sudan karaya çıkışa ait net bir "ara geçiş türü" fosili olan Tiktaalik roseae timsahsıların uzun çeneleri göz ardı edilirse, büyük oranda bir timsaha benzer. Hem karada yürümek, hem suda yüzmek için adapte olmuş kısa ama güçlü bacaklar, yassı bir kafatası, uzun bir kuyruk, vb. Bu durum, bir memeli adaptasyonunda da görülmüştür: Sürüngenlerden evrimleşen memelilerden bir grup, tekrar suya dönecek şekilde evrim geçirmeye başlamış ve sonunda günümüz yunusları ve balinaları evrimleşmiştir. Bu evrimsel süreç içerisinde bir basamak olan Ambuloceitae ailesinin vücut planı tıpkı bir timsaha ya da Tiktaalik'e benzer. İşte bu, yakınsak evrim dediğimiz olaydır: bu canlıların her biri birbiriyle uzak akraba olmalarına rağmen, benzer çevre şartlarına, benzer evrimsel adaptasyonlar ile çözüm üretmişlerdir. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Her ne kadar televizyonlardan timsahsıların saldırı haricinde hep sessiz sakin ve uyuyan hayvanlar olarak tanısak da, genel-geçer olarak bilinmeyen çok ilginç özellikleri vardır: örneğin timsahsılar "yarı-dik" bir postüre sahiptirler. Yani her ne kadar genellikle dört ayakları üzerinde dursalar ve vücutları sanki aksine izin vermezmiş gibi gelse de, özellikle avları üzerine koştukları zamanlarda gerekirse iki ayak üzerine geçici olarak kalkabilirler. Hatta bazı timsah türleri, dört nala koşu dediğimiz ve çitalar ile atlarda net olarak görülen, arka ve ön ayakların simetrik olarak ortada buluştuğu, hızlı koşuya uygun bir anatomiye sahiptirler. Bazı timsahsıların saate 16 km hızla koştuğu bile tespit edilmiştir ki bu timsah gibi ağır ve yere yakın, hantal bir canlı için çok yüksek bir sayıdır. 

A) Timsahsıların Evrimi

Bu türlerin Evrim Ağacı'nda adım adım ilerleyeceğiz; bu sebeple pek çok tür, cins ve aile göreceğiz. Öncelikle yol haritamızın anlaşılması açısından şöyle bir görsel eklemek istiyoruz:

Yukarıdaki görseldeki basamakların pek çoğu eksik, biz bunların aralarını da doldurarak, bilinen ara geçiş türlerinin pek çoğuna değinmek istiyoruz. Bir kısmını sadece isim ve görselle geçeceğiz, bir kısmını ise detaylandıracağız. Umarız takip etmesi kolay olacaktır. Basitçe, yukarıdaki ağaçta, yukarıdan aşağıya doğru ineceğiz. Her bir dal bittiğinde, bir alttaki dala geçeceğiz. Bu geçişleri yazı içerisinde zaten bildireceğiz. Öyleyse başlayalım:

Her ne kadar Crurotarsi 220 milyon yıl kadar önce sürüngenlerin altında dallanmaya başlamışsa da, timsahsı benzeri canlıların evrimleşmesi için 90 milyon yıl kadar geçmesi gerekmiştir. Tüm timsahsıların atası olan tür, günümüzden 130 milyon yıl önce evrimleşmiş olan Hylaeochampsa isimli bir türdür. Bu tür, "gerçek timsahsılar" denen Eusuchia'nın bilinen ilk örneğidir. Richard Owen tarafından 1874 yılında teşhis edilmiştir. 


Tüm Reklamları Kapat

 

Daha sonra, günümüzden 85 milyon yıl kadar önce evrimleşen Allodaposuchus Güney Avrupa'da yaşamış ve timsahsılara ait bir ara tür olan ikinci canlıdır. Kalıntıları Romanya'da bulunmuştur. Yaklaşık 3.5 metre uzunluğunda olduğu düşünülmektedir. 


Yukarıdaki fotoğrafta Hylaeochampsa ile Allodaposuchus türlerinin anatomik kıyaslamasını görmektesiniz.

Tüm Reklamları Kapat

B) Gavialoidea Kolu ve Evrimi

Bundan sonra, Allodaposuchus ile ayrılan diğer kol, günümüz timsahsılarına doğru evrimleşmeye başlamıştır. İlk olarak, günümüz garyallerine evrimleşecek olan Gavialoidea ile krokodiller ve alligatörleri kapsayan süper aile birbirinden ayrılarak evrimleşmeye başlamıştır. Gavialoidea'ya ait evrimsel sürece dair elimizde pek çok fosil bulunmaktadır. Bunlardan ilki olan Eothoracosaurus bilinen en eski Gavialoiddir. Fosilleri Mississippi'de bulunmuştur. Günümüzden 70 milyon yıl kadar önce evrimleşmiştir. 


 

Daha sonra, günümüzden yaklaşık 65 milyon yıl kadar önce Thoracosaurus evrimleşmiştir. Bu cinse ait iki farklı tür bulunmuştur. Bunlardan biri Kuzey Amerika'da, diğeri Avrupa'da yaşamıştır. Hatta daha sonradan yapılan araştırmalarla pek çok tür daha keşfedilmiş; ancak henüz bunların doğrulukları teşhis edilmemiştir. 

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Botanik Seti
Devamını Göster
₺300.00
Botanik Seti
  • Dış Sitelerde Paylaş

Sonrasında, günümüzden 60 milyon yıl kadar önce, Argochampsa isimli cins evrimleşmiştir. Fosillerine Fas'ta ulaşılmıştır. Kafatası 43.3 santimetre uzunluğundadır ve uzun bir burun boşluğu bulunur. Burundaki kemikleri kaynaşmıştır, dişleri arasında bazı boşluklar vardır.

Günümüzden 56 milyon yıl kadar önce evrimleşen Eosuchus ise timsahsı evrimindeki bir diğer kuzen türdür. Fransa'da ve Amerika'da fosilleri keşfedilmiştir. Bunların iki farklı tür olduğu bilinmektedir. Oldukça sık iki ayağı üzerine kalkabildiği bilinmektedir.

Son olaraksa, günümüz garyallerini de içerisinde barındıran Gavilaidae ailesi evrimleşmiştir. Bu ailenin içerisinde 28 farklı tür evrimleşmiş; ancak ne yazık ki bunlardan sadece 1 tanesi, Gavialis gangeticus, günümüze kadar hayatta kalabilmiştir. Bu türlerin her birinin evrimsel açıdan önemi bulunur, dolayısıyla burada kısaca isimlerine değinmek istiyoruz:

  • Eogavialis africanus
  • Eogavialis andrewsi
  • Gavialis gangeticus
  • Aktiogavialis puertoricensis
  • Gryposuchus neogaeus
  • Gryposuchus jessei
  • Gryposuchus colombianus
  • Gryposuchus croizati
  • Ikanogavialis gameroi
  • Ikanogavialis papuensis
  • Siquisiquesuchus venezuelensis
  • Piscogavialis jugaliperforatus 
  • Hesperogavialis cruxenti
  • Kentisuchus toliapicus
  • Kentisuchus champsoides
  • Kentisuchus spenceri
  • Gavialosuchus eggenburgensis
  • Gavialosuchus americanus
  • Gavialosuchus carolinensis
  • Paratomistoma courti
  • Thecachampsa antiqua
  • Thecachampsa americanus
  • Thecachampsa caroliensis
  • Rhamphosuchus crassidens
  • Tomistoma schlegelii
  • Tomistoma lusitanicum
  • Tomistoma cairense
  • Toyotamaphimeia machikanensis

Yukarıda, günümüzde yaşayan tek Gavyal türü olan Gavialis gangeticus'un bir fotoğrafını görüyorsunuz.

Görüldüğü üzere elimizde bu aileye ait oldukça fazla tür bulunmaktadır. Şimdi, bu noktada bu aileyi bırakıp; Evrim Ağacı'nda geri tırmanıp, aligatörler ve timsahlara gidecek olan dalı ele alacağız. Şimdiye kadar incelediğimiz dalları aşağıdaki görselde işaretledik:

C) Brevirostrelerin (Aligatörler ve Timsahların) Evrimi

Eusuchia, yani tüm timsahsıların atasından gelen kol ikiye ayrılmıştır ve biri yukarıda açıkladığımız Gavialoidea'yı, diğer kol ise aligatörleri ve timsahların evrimleşeceği kolu oluşturmuştur. Aligatörler ve timsahların toplamına Brevirostre kladı denir. Ancak bahsettiğimiz ayrım gerçekleştikten sonra, ortak atadan Brevirostrelere giden koldaki ara türlerin de bazılarını bilmekteyiz. Bunlardan bahsedecek olursak:

İlk olarak, günümüzden 67 milyon yıl kadar önce evrimleşen Borealsuchus Kuzey Amerika'da yaşamıştır ve 1997 yılında keşfedilmiştir. Daha sonra yapılan araştırmalar sayesinde bu cinse ait tam 5 farklı tür ortaya çıkarılmıştır:

  • Borealsuchus sternbergi
  • Borealsuchus actutidentatus
  • Borealsuchus formidabilis
  • Borealsuchus griffithi
  • Borealsuchus wilsoni

Bunun sadece bir ara geçiş grubu olduğu düşünülürse, timsahların evrimine dair ne kadar farklı tür bildiğimiz anlaşılabilir.

Üstelik elimizdeki tek geçiş cinsi bu değildir. Daha sonradan, günümüzden 55 milyon yıl kadar önce evrimleşen Pristichampsus cinsi de aligatör ve timsahların atasından günümüzdeki versiyonlarına geçişte önemli bir ara basamak görevi görmektedir. Bu cinse pek çok isim verilmiştir; ancak şu andaki bu adı, "testere krokodili" demektir. Yaklaşık 3.5 metre olan bu cinse ait 3 farklı tür keşfedilmiştir:

  • Pristichampsus rollinatii
  • Pristichampsus vorax
  • Pristichampsus hengdongensis

Ne yazık ki bu ara türlerin hiçbirine ait örnekler günümüze ulaşamamıştır. Ancak bu türlere ait popülasyondan evrimleşen diğer bir grup, günümüz aligatörleri ve timsahlarına gelen kolu, yani Brevirostreleri evrimleştimiştir. 

Tüm Reklamları Kapat

Bu türe ait en önemli özelliklerden biri, ataları gibi halen iki ayak üzerine kalkabilmeleri hatta kimi durumda tam dik postüre sahip olabildikleridir. Yine televizyonlardan ve günlük yaşantımızdan hep yere yakın olarak sürünen timsahları bu şekilde görmek garip gelse de, Evrimsel Biyoloji sayesinde dinozorlardan evrimleşen timsahların yere bu kadar yapışık hale gelene kadar geçtikleri ara basamakları anlamak kolaylaşmaktadır. Dolayısıyla Evrim olmadan, bunlar anlaşılamaz. Anatomilerinden yola çıkılarak çizilmiş birkaç ilginç çizimi ve fosillerini paylaşalım:

Bahsettiğimiz bu ara türlerin cinslerinin Evrim Ağacı'ndaki yerleşimini aşağıda işaretledik:

Brevirostre, iki ana kola ayrılır: Alligatoridea ve Crocodyloidea.

D) Alligatoridea'nın Evrimi

Günümüz aligatörlerine kadar gelen evrimsel süreçteki pek çok türü de keşfetmiş bulunmaktayız. Bunlardan en eskilerinden bir tanesi, günümüzden 85 milyon yıl kadar önce evrimleşen Leidyosuchus canadensis isimli türdür. Kafatasınıny aklaşık 40 santimetre olduğu ve orta boylu bir aligatör benzeri bir krokodil olduğu bilinmektedir. Henüz tam olarak aligatör yapısında değildir. Leidyosuchus cinsine ait 6 farklı tür keşfedildiyse de, halen bunların doğrulukları test edilmediği için burada paylaşmıyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

 

Daha sonraki basamak, Deinosuchus isimli bir cinstir. Bu cins, günümüzden 80 ila 73 milyon yıl önce evrimleşmiştir. Türkçe anlamı "berbat krokodil"dir. Hala tam olarak aligatör özellikleri görünmez; ancak aligatörlerin bilinen en yakın soyu tükenmiş kuzenidir. Bu cinse ait iki tür bilinmektedir:

  • Deinosuchus rugosus 
  • Deinosuchus riograndensis 

Bu türler, günümüz aligatörlerinden çok daha büyüktür; ancak evrimsel süreçte atalarından küçük olmaları, kademeli değişimi göstermektedir. Türlerin 12 metre uzunluğunda ve 8.5 ton ağırlığında olduğu bilinmektedir. Çok güçlü dişlere ve sert bir zırha sahiptir. 50 yıl kadar ömrü olduğu düşünülmektedir. Diyeti içerisinde büyük dinozorlar olduğu da bilinmektedir. Aşağıda türlere ait oldukça ilginç fotoğraflar görebilirsiniz:


Tüm Reklamları Kapat

Bu noktada, günümüzden 78 milyon yıl kadar önce, Deinosuchus ile ayrılan bir grup, bugün Globidonta dediğimiz ve kaymanlar ile aligatörleri barındıran grubu oluşturmuştur. Ancak günümüz aligatör ve kaymanlarına gelmeden önce, evrimsel süreçteki iki ara basamağı daha bilmekteyiz:

Stangerochampsa mccabei, günümüzden 65 milyon yıl kadar önce evrimleşmiştir ve giderek daha küçük canlılara doğru evrimin bir göstergesidir. Kafatası 20.03 santimetre uzunluğundadır. Hala tam olarak aligatör ya da kayman özellikleri görülmez; ancak bunlara en yakın olan akraba türlerden biridir.

Evrimsel süreçteki bir diğer basamak, Brachychampsa cinsidir. Bu cins, günümüzden 60 milyon yıl öncesine kadar yaşamıştır ve Kretase yok oluşundan sağ çıkabilen nadir karasal türlerdendir. Cinse ait 3 tür bilinmektedir ve ne yazık ki bunların hiçbiri de, diğer örnekler gibi günümüze kadar gelememiştir:

  • Brachychampsa montana
  • Brachychampsa perrugosus 
  • Brachychampsa sealeyi 

Daha sonra, bu koldan ayrılan bir grup, günümüz kaymanları ve aligatörlerini oluşturacak olan Alligatoridea koluna doğru evrimleşmiştir. Bu kolda birkaç tür sağ kalabilmiş, bir çoğunun ise soyu tükenmiştir. Evrimsel süreçte keşfedilen türlerin bir listesini yapacak olursak:

Tüm Reklamları Kapat

  • Leidyosuchus canadensis
  • Albertochampsa langstoni
  • Chrysochampsa mlynarskii
  • Hassiacosuchus haupti 
  • Navajosuchus mooki
  • Ceratosuchus burdoshi
  • Allognathosuchus polyodon
  • Allognathosuchus gracilis
  • Allognathosuchus heterodon
  • Allognathosuchus isolatus
  • Allognathosuchus wartheni
  • Allognathosuchus woutersi
  • Hispanochampsa muelleri
  • Arambourgia gaudryi
  • Procaimanoidea utahensis
  • Procaimanoidea kayi
  • Wannaganosuchus brachymanus
  • Krabisuchus siamogallicus
  • Alligator prenasalis
  • Alligator mcgrewi
  • Alligator olseni 
  • Alligator sinensis
  • Eoalligator chunyii
  • Eoalligator huiningensis
  • Alligator mefferdi 
  • Alligator mississippiensis
  • Necrosuchus
  • Eocaiman cavernensis
  • Paleosuchus palpebrosus
  • Paleosuchus trigonatus
  • Purussaurus brasiliensis
  • Purussaurus neivensis
  • Purussaurus mirandai
  • Mourasuchus amazonensis 
  • Mourasuchus atopus
  • Mourasuchus nativus
  • Orthogenysuchus olseni
  • Caiman yacare
  • Caiman crocodilus apaporiensis 
  • Caiman crocodilus fuscus 
  • Caiman lutescans
  • Caiman sorontans 
  • Caiman latirostris
  • Melanosuchus fisheri
  • Melanosuchus niger

Bu türlerden sadece 6 tanesi günümüze kadar gelebilmiştir, geri kalan hepsinin soyu tükenmiş ara türlerdir. Aşağıda sırasıyla bir Çin Aligatörü (Alligator sinensis), Amerika Aligatörü (Alligator mississippiensis) ve bir Kayman görüyorsunuz:

 



Tüm Reklamları Kapat

Kayman (Caiman)
Kayman (Caiman)
Yavuz Kulu

Aligatörler ve atalarının Evrim Ağacı'ndaki yerini şöyle gösterebiliriz:

E) Crocodyloidea'nın Evrimi

Son olarak, aligatörlerden ve timsahlar 80 milyon yıl önce ayrıldıktan sonra, bir kol yukarıda açıkladığımız aligatörleri ve kaymanları, diğer kol ise günümüz timsahlarını evrimleştirecek süreçlere girmiştir. 

Günümüz timsahlarına gelene kadar, 80 milyon yılda evrimleşen pek çok ara tür vardır ve biz bunların birçoğunu bilmekteyiz:

Bunlardan ilki, günümüzden 65 milyon yıl kadar önce evrimleşen Prodiplocynodon langi isimli türdür. 1892 yılında keşfedilmiştir. Aligatör kuzeni Diplocynodon ile birlikte Eosen Avrupası'nda yaşadığı düşünülmektedir. Kafatası kısa ve üçgen biçimlidir. Göz çukurları ve nazal açıklıkları oldukça geniştir. 

Tüm Reklamları Kapat

Daha sonra, günümüzden 65.5-40.4 milyon yıl önce evrimleşen Asiatosuchus cinsi gelmektedir. Bu cinse ait 6 tür bilinmektedir:

  • Asiatosuchus germanicus
  • Asiatosuchus grangeri
  • Asiatosuchus haeckeli
  • Asiatosuchus nanlingensis
  • Asiatosuchus volgensis
  • Asiatosuchus zajsanicus


Bundan sonra gelen tür ise Brachyuranochampsa cinsidir. Bu cinse ait de iki tür keşfedilmiştir:

  • Brachyuranochampsa eversolei
  • Brachyuranochampsa zangerli

Bu türler, günümüzden 46 milyon yıl kadar önce evrimleşmiştir. 

Tüm Reklamları Kapat

Son olarak, günümüz timsahlarından önceki bir diğer basamak Harpacochampsa camfieldensis isimli bir türdür. Bu tür, günümüzden 8 milyon yıl kadar önce evrimleşmiş ve 5 milyon yıl kadar önce yok olmuştur. Günümüz timsahlarının en yakın kuzenlerinden biridir. 

Bu kuzenlerinden ayrılan timsahlar ise Crocodylidae ailesini oluşturur. Bu ailede de pek çok cins ve tür bulunur:

  • Australosuchus clarkae
  • Baru darrowi
  • Baru huberi
  • Baru wickeni
  • Kambara murgonensis
  • Kambara implexidens
  • Kambara molnari
  • Kambara tarania
  • Mekosuchus inexpectans
  • Pallimnarchus pollens
  • Pallimnarchus gracilis
  • Quinkana fortirostum
  • Quinkana babarra
  • Quinkana timara
  • Quinkana meboldi
  • Trilophosuchus rachami
  • Volia athollandersoni
  • Volia vitiensis
  • Crocodylus acutus
  • Crocodylus cataphractus
  • Crocodylus intermedius
  • Crocodylus johnsoni
  • Crocodylus mindorensis
  • Crocodylus moreletii
  • Crocodylus niloticus
  • Crocodylus novaeguineae
  • Crocodylus palustris
  • Crocodylus porosus
  • Crocodylus rhombifer
  • Crocodylus siamensis
  • Osteolaemus tetraspis
  • Euthecodon arambourgi
  • Euthecodon nitriae
  • Euthecodon brumpti
  • Rimasuchus lloydi
  • Voay robustus

Bu türlerin bir kısmı günümüzde halen yaşamaktadır; ancak yaklaşık 20 tanesinin soyu tükenmiştir. Aşağıda bir Crocodylus johnsoni görmektesiniz:

Bir Osteolaemus tetraspis örneği:

Tüm Reklamları Kapat

Soyu tükenmiş olan bir Mekosuchus inexpectans örneği:

Evrim Ağacı'ndaki yerleri şöyle gösterilebilir:

F) Krokodillerin Evrimi'ndeki Önemli Ara Türler

Aşağıda, kronolojik sıraya bağlı kalmadan, isim sırasına göre yukarıda saymadığımız bazı çok önemli ara geçiş türlerini vermek istiyoruz. Yukarıdaki kısa Evrim Ağacı'na sığmayan pek çok tür olduğundan bahsetmiştik. Bunları burada vererek, timsahların son 200 milyon yıldır süren evrimine dair ne kadar çok ara tür bildiğimizi göstermek istiyoruz. Umarız faydalı olacaktır:

Araripesuchus: Karada avlanan, uzun bacaklı bir krokodil:

Tüm Reklamları Kapat

Baurusuchus: Kretase Güney Amerikası'nda yaşamış bir karasal krokodil. Dinozorlardan timsahlara geçişte çok önemli bir ara tür örneğidir: 

Bernissartia: Kretase krokodillerinin en küçüklerinden biri.

Champsosaurus: Geç Kreatase Dönem'den krokodil-benzeri bir sürüngen.

 

Tüm Reklamları Kapat

Chimaerasuchus: Keşfedilen ilk vejetaryen krokodil.

Dakosaurus: Dinozor benzeri bir kafaya sahip, denizel krokodil.

Desmatosuchus: Balık benzeri bir kafaya sahip, krokodil benzeri bir arkozor.

Diplocynodon: Batı Avrupa'nın tarihöncesi bir aligatörü.

Tüm Reklamları Kapat

Doswellia: En eski krokodillerden biri.

Erpetosuchus: Tüm krokodillerin atası olduğu düşünülen küçük bir sürüngen.

Geosaurus: Yaşamının büyük çoğunluğunu suda geçiren bir krokodil.

Goniopholis: Geç Jurasik Dönem'de çok geniş bir alana yayılmış bir krokodil.

Tüm Reklamları Kapat

Gracilisuchus: Triyasik krokodilleri arasında dinozorlara en çok benzeyeni. Yoğun olarak iki ayak üzerinde yaşamaktadır.

Kaprosuchus: Çok büyük dişlere sahip bir krokodil.

Metriorhynchus: Jurasik Dönem'in en yaygın krokodillerinden biri.

 

Tüm Reklamları Kapat

Mystriosuchus: Modern garyallerin atası olduğu düşünülen bir tür.

 

Notosuchus: Domuz benzeri bir burna sahip, alışılmadık bir timsahsı türü.

 

Tüm Reklamları Kapat

Pakasuchus: Memeli benzeri dişlere sahip küçük bir krokodil.

 

Protosuchus: Erken dinozorları avlayan bir krokodil.

 

Tüm Reklamları Kapat

Purussaurus: Miyosen'de yaşamış dev bir kayman.

Quinkana: Karasal bir krokodil.

Rhamphosuchus: Yaşamış en büyük krokodillerden biri.

Rutiodon: Burun delikleri kafasının üzerinde bulunan krokodil-benzeri bir canlı.

Tüm Reklamları Kapat

Saltoposuchus: Hayatının büyük çoğunluğunu iki ayak üzerinde geçiren bir krokodil.

Sarcosuchus: Kretase Dönem'den büyük bir krokodil.

Simosuchus: Çok kısa bir kafatasına sahip bir krokodil.

Stagonolepis: Vejetaryan bir krokodil.

Tüm Reklamları Kapat

 

Steneosaurus: Mesozoyik Dönem'den, okyanuslarda yaşamış bir krokodil.

Stomatosuchus: Balinalar gibi filtreleyerek planktonlarla beslenen devasa bir krokodil.

Terrestrisuchus: Triyasik Dönem'in Tazısı olarak bilinen iki ayak üzerinde duran bir karasal krokodil.

Tek bir canlı grubuna ait bu kadar çok sayıda ara tür ve evrimsel ilişki açıklandıktan sonra, akıllarda herhangi başka bir soru işareti kalmayacağını umuyoruz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Canlıların Evrimi Yazı Dizisi

Bu yazı, Canlıların Evrimi yazı dizisinin 42. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Oksijenli Solunum Nasıl Evrimleşti? İlkel Hücreler Nasıl Oldu da Oksijeni Kullanabilecek Biçimde Evrimleştiler?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 7
  • Muhteşem! 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • İnanılmaz 2
  • Korkutucu! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 14:30:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/236

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Timsahlar ve Yakın Akrabalarının Evrimi. (1 Eylül 2011). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/236
Bakırcı, Ç. M. (2011, September 01). Timsahlar ve Yakın Akrabalarının Evrimi. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/236
Ç. M. Bakırcı. “Timsahlar ve Yakın Akrabalarının Evrimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 Sep. 2011, https://evrimagaci.org/s/236.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Timsahlar ve Yakın Akrabalarının Evrimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 01, 2011. https://evrimagaci.org/s/236.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close