Eğer bir otel veya yeni bir ev gibi yabancı bir ortamda iyi bir uyku uyumayı zor bulduysanız, yalnız değilsiniz. "İlk gece etkisi", uyku bilimcilerinin yakından haberdar olduğu bir şeydir. Bu, uyku konusunda yaptıkları araştırmalarda her zaman hesaba almak zorunda kaldıkları bir etmendir. Araştırmacılar genelde uyku deneylerinde, insanları evlerinden uzakta ve laboratuvar koşullarında gözlenikleri zaman, onların ilk geceki verilerini görmezden gelirler (ve veri setinin kalanından ayrı tutarlar). Peki ilk gece etkisine neden olan şey nedir? 

Bir çalışmaya göre, bir savunma mekanizması çeşidi olarak alışık olmadığımız ortamlarda yetersiz şekilde uyuyoruz. Dinlendiğimiz zaman (yani, dinlenmeye çalıştığımız zaman), görünüşe göre beynin bir yarımküresi, genelde olduğundan daha uyanık halde kalıyor. Bu durum, muhtemel tehlikeleri atlatmak için bir gözü açık uyumanın bir tür beyinsel eşdeğeri. 

Klinik terminolojilerde "mitomani" veya "pseudologia fantastica" olarak da bilinen patolojik yalan, kompulsif veya alışkanlık haline gelmiş, derin ve kronik bir yalan söyleme davranışıdır. Günlük yaşamın bir parçası olarak bireyler tarafından söylenen tipik yalanlardan farklı olarak patolojik yalanlar süreğen, orantısız ve herhangi bir kazanç elde edilemeyecek durumlarda bile söylenmeleriyle ayırt edilirler. Bu tür yalanlar "patolojik" olarak kabul edilir, çünkü yalnızca yalan söyleyen bireyin değil, aynı zamanda çevresindekilerin de hayatını bozar ve bu nedenle önemli psikolojik, sosyal ve bazen de yasal sonuçlar doğurur.

Patolojik yalancıların söylediklerinin doğru olmadığını anlayıp anlamadıkları net değildir. Bazı insanlar söyledikleri şeyler açıkça yanlış olsa bile bunlara inanırlar. Diğer patolojik yalancılar ise ancak yalanları kanıtlandığında yalan söylediklerini kabul ederler.

Gıda tüketimi ile insan hastalıkları arasındaki ilişki çok erken zamanlardan beri bilinmektedir. Bu ilişkiyi ilk bildiren kişi Hipokrat (MÖ 460) olmuştur.^[1] Gıda kaynaklı hastalıklar (genelde "gıda zehirlenmesi" olarak bilinir), genellikle bakteriler ve/veya bunların toksinleri, parazitler, virüsler, kimyasallar veya diğer maddelerle kontamine olmuş gıdaların tüketilmesinden kaynaklanmaktadır. Gıda kaynaklı patojenler, gıda kaynaklı bir hastalığa neden olabilen biyolojik ajanlardır. Gıda kaynaklı hastalık salgını, ortak bir gıdanın tüketilmesinden kaynaklanan iki veya daha fazla benzer hastalık vakasının ortaya çıkması olarak tanımlanmaktadır.^[1][2][3]

Gıda kaynaklı patojenler açısından riskli besinler arasında et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, balık ve deniz ürünleri, hazır gıdalar, salatalar, kümes hayvanı et ürünleri, meyve ve sebzeler sayılabilir.^[2] Gıda kaynaklı hastalık, bir patojen gıda ile alındığında ve insan konakçıda yerleştiğinde (ve genellikle çoğaldığında) veya toksijenik bir patojen bir gıda ürününde yerleştiğinde ve daha sonra insan konakçı tarafından vücuda alınan bir toksin ürettiğinde ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda, gıda kaynaklı hastalıklar genel olarak "gıda kaynaklı enfeksiyon" ve "gıda kaynaklı zehirlenme" olarak ikiye ayrılır. Gıda kaynaklı enfeksiyonlarda, genellikle bir kuluçka dönemi söz konusu olduğundan, besinin vücuda alınmasından semptomların ortaya çıkmasına kadar geçen süre, gıda kaynaklı zehirlenmelere göre çok daha uzundur.^[1]

Şempanzelerin ölümü anladığına yönelik bazı araştırma bulguları vardır. Ancak görünüşe göre bu “anlayış”, bedensel fonksiyonların yitimi ve bunun geri dönüşü olmadığı şeklindedir (Anderson, 2018). En yakın akrabalarımızdan olan bu hayvanların bile ölümün kaçınılmaz olduğunu kavradıkları yönünde bir bulguya ulaşılamamıştır. İnsan bildiğimiz kadarıyla, bir gün öleceğinin farkında olan tek varlıktır.

Bu farkındalık zaman içinde yavaş yavaş gelişir. İnsan yavrusu, 9-10 yaş civarında ölümü tüm boyutlarıyla kavramaya başlar (Nagy, 1959). Ancak bu “kabulleniş” teknik açıdan korkunçtur. Çünkü evrimsel mekanik, her bir canlı türünün yaşamkalımına, doğal olarak da en büyük tehlike olan ölümden kaçınmasına dayanır. Kendisinden kaçınmamız gereken nihai tehlikeyle önünde sonunda karşılaşacağımızı bilmek bizi dehşete düşürür.

Disk hernisi ("omurga fıtığı" veya "omur fıtığı"), genellikle omurgaya aşırı yüklenme ya da travma nedeniyle omurlar arasındaki yastıklama ve bağ dokusunun yaralanmasıdır. Sırt ağrısı, vücudun farklı bölgelerinde ağrı veya duyum ve fiziksel sakatlık ile sonuçlanabilir. Birazdan daha detaylıca göstereceğimiz gibi bir omurilik diski, daha sert, kauçuksu bir dış halka içine yerleştirilmiş yumuşak, jöle benzeri bir merkeze (çekirdeğe) sahiptir ve çekirdeğin bir kısmı, halkada oluşan bir yırtık nedeniyle dışarı çıktığında, disk çıkıntısı (İng: "bulging") oluşur.

Omurga fıtığı sıklıkla, anulus fibrosus olarak bilinen dış halkanın yaşa bağlı dejenerasyonu ile ilişkilidir, ancak normalde travma veya kaldırma ya da bükme ve gerilme ile tetiklenir.^[1]Omur gövdelerinde, arka uzunlamasına olan bağın (ligaman) ön boyuna olan bağa göre göreceli darlığı nedeniyle, yırtılma neredeyse her zaman posterolateral, yani arka/yan taraflardadır.^[1] Disk halkasındaki bir yırtık, iltihaplanmaya neden olan kimyasalların salınmasına neden olabilir ve bu da sinir kökü sıkışması olmasa bile şiddetli ağrıya neden olabilir.

Biyolojide özgecilik/altrüizm, bireyin kendi esenliğini azaltırken diğer bireyin esenliğini arttıran davranışına işaret eder. Özgecilik, bu anlamda, eylemin ancak bir diğerine farkında/bilincinde bir amaç ile yapıldığında özgeci(diğerkam) olarak adlandırılabileceği özgeciliğin felsefik bağlamından farklıdır. Davranışsal anlamda bu türden bir gereksinim yoktur. Şöyle ki, konu etik normatif fikirler içinde değerlendirilmemiştir – konu, bir eylemin doğurgan esenlik sağlıyorsa -eylemin yapıldığı bilinçli niyete bakılmaksızın- özgeci olup olmadığına karar vermesi ile ilgilenir.

Özgecilik terimi, Fransız filozof Auguste Comte tarafından altruisme biçiminde, egoizmin karşıtı olarak Fransa’da türetildi. Kendisi, sözcüğü İtalyancadaki altrui ve dolayısıyla Latincedeki “diğerleri” ya da “diğeri” anlamına gelen alteri‘den türetmiştir.